1924 Anayasasında Anayasanın Üstünlüğü İlkesi: Sınırlamayan Sınırlar

Authors : Abidin Kadir İNCE

Pages : 233-290

View : 18 | Download : 9

Publication Date : 2022-06-28

Article Type : Research Paper

Abstract :1924 Anayasası’nın yapımına hakim olan temel ilke, Milli Mücadele yıllarında da benimsenmiş olan parlamentonun üstünlüğü ilkesi olmuştur. Bununla birlikte, anayasanın 103. maddesinde anayasanın üstünlüğü ilkesine de yer verilmiştir. Bu maddeyle birlikte anayasanın hiçbir maddesinin işlerlikten alıkonamayacağı ve hiçbir kanunun anayasaya aykırı olamayacağı ifade edilmiştir. Anayasayı yapan kurucu iktidar, anayasanın üstünlüğünün denetlenmesi hususunda yargı organlarını yetkili kılmayarak bu konunun siyasi organlar tarafından denetlenmesini kabul etmiştir. Ancak, kurucu iktidar tarafından benimsenen siyasi denetim modeli, anayasal denetimin etkin bir şekilde gerçekleşmesine elverişli bir yapıya sahip değildir. Anayasanın üstünlüğü ilkesinin bu şekilde etkin bir denetim mekanizmasına bağlanamayışının sonucu olarak 1924 Anayasası, devlet iktidarını sınırlayabilmekten yoksun bir niteliğe sahip olmuştur. Bu çalışmada ise 1924 Anayasası’nın kanunların anayasaya uygunluğunun denetimi konusunda yargısal denetim modelini benimsemediği ve benimsenen siyasi denetim modelinin ise etkin bir denetim modeli olmadığı gösterilmeye çalışılmıştır. Ayrıca, bu durumun 1924 Anayasasının niteliği üzerinde yarattığı etki de incelenmiştir.
Keywords : 1924 Anayasası, Parlamentonun Üstünlüğü İlkesi, Anayasanın Üstünlüğü İlkesi, Anayasal Denetim, Anayasalcılık