Uluslararası ve Ulusüstü Hukuk Bağlamında Ulusal İnsan Hakları Kurumlarının Tarihsel Gelişimi

Authors : İlke Göçmen, Gündüz Alp Aslan

Pages : 1-37

Doi:10.60002/ebyuhfd.1428257

View : 202 | Download : 167

Publication Date : 2024-06-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Ulusal insan hakları kurumları, bir yandan git gide daha yaygın biçimde görülmeye, diğer yandan uluslararası ve ulusüstü hukuk tarafından git gide daha çok düzenlenmeye başlamıştır. Bu çalışma, ulusal insan hakları kurumlarının tarihsel gelişimini uluslararası ve ulusüstü hukuktaki düzenlemeler bağlamında, 2000’ler öncesi ve sonrası dönem olarak konuyu ikiye ayırarak, incelemektedir. Bu yönden, uluslararası hukuk açısından (küresel çapta) Birleşmiş Milletler ve (bölgesel çapta) Avrupa Konseyi ve ulusüstü hukuk açısından (bölgesel çapta) Avrupa Birliği temel alınmıştır. Sonuç olarak, uluslararası ve ulusüstü hukukun, ulusal insan hakları kurumlarının tarihsel gelişiminde git gide artan bir rol üstlenmekte olduğu görülmektedir. Daha spesifik olarak ise üç eğilim gözlenmektedir: (i) Ulusal insan hakları kurumları, uluslararası veya ulusüstü hukuki belgelere bazı yönlerden etki vermek üzere zorunlu olarak kurdurulabilmektedir, (ii) ulusal insan hakları kurumlarının asgari standartları, temel olarak Birleşmiş Milletler tarafından belirlense de Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği tarafından ileri taşınmaya çalışılmaktadır, (iii) bu asgari standartları belirleyen belgeler, esnek hukuktan bağlayıcı hukuka, dolayısıyla da yeknesaklaşmaya doğru gitmektedir.
Keywords : Ulusal İnsan Hakları Kurumları, Birleşmiş Milletler, Paris İlkeleri, Avrupa Konseyi, Avrupa Birliği