DÜNYA’DA VE TÜRKİYE’DE YEREL YÖNETİM YAPILARININ GELİŞİM SÜRECİ

Authors : Ebru ERDOGAN, Cihat ÖZKAN, Hacı Abdullah ERDOGAN

Pages : 246-263

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Yerel yönetimler, kamu yönetimi içinde halka en yakın olan ve politikalarıyla halkın gündelik yaşamı üzerinde doğrudan etkisi bulunan önemli bir yönetsel birimdir. Bu bağlamda insanların kendi seçtiği organlarca idare edilen kurumlar olan yerel yönetimler, gerek demokrasi anlayışının oluşması, toplumda yer edinmesi açısından, gerekse yerel hizmetlerin verimlilik ve etkinliğinin sağlanması açısından oldukça önemli kurumsal yapılardır. Tarihsel süreçte yerel yönetimlerin ortaya çıkması, siyasi ve sosyo-ekonomik değişimlerin, kentleşmenin oluşması ile gerçekleşmiştir. Yerel yönetimin temelleri ilk olarak Orta Çağ Avrupası’nda atılmıştır. Avrupa’da eskiden kamu işleri ve kent yönetimi forum, agora, kale, kilise, saray gibi mekânlarda gerçekleştirilmiştir. Süreç içerisinde ticari, sosyal ve dini işlerden sıyrılarak fonksiyonel ve mekânsal olarak salt idarin yürütüldüğü yapılara dönüşmüştür. Amerika’daki yerel yönetim binaları İngiliz ekolünü andırırken, Türkiye’deki yerel yönetim binaları Fransa ekolüyle benzeşmektedir. Her ne kadar ortak özellikler bulunsa da, toplumların coğrafi, kültürel ve sosyal özelliklerine göre farklılıklar göstermektedirler. Türkiye’de önceleri “Belediye Sarayı” olarak adlandırılan ve merkezi yönetimin vesayeti altında bulunan yapılar iken, günümüzde merkezi otoritenin etkisinden uzaklaşmış halka daha yakın ve hizmet odaklı tasarımlara dönüşmüş ve “Belediye Hizmet Binası” olarak adlandırılmaktadır. Siyasi, ekonomik, sosyal, teknolojik gelişmeler, kentleşmenin artması, kentlerde yaşayan insanların karmaşık örgütlenmesi, artarak çoğalan ve çeşitlenen gereksinimleri sonucu belediye binaları nitelik ve nicelik olarak değişim göstermiştir. Kentin ihtiyaçları ve kanunların getirdiği gereksinimler doğrultusunda günümüze ulaşan belediye yapıları, sosyalliğin,  şeffaflığın ve demokrasinin de etkisiyle kullanıcı memnuniyetinin gözetildiği, kullanıcı odaklı yapı komplekslerine dönüşmüştür. Artık tüm Dünya’da ve Türkiye’de geleneksel devlet anlayışı, yerini demokratik,  insan odaklı ve hukuk üstünlüğüne dayalı katılımcı devlet anlayışına bırakmaktadır.
Keywords : Yerel Yönetim, Belediyecilik, Tarihsel Süreç