Bulanık Bütçeleme ve Bulanık Bütçe Kontrolü

Authors : Birol Yıldız, Hüseyin Gedik

Pages : 141-166

View : 16 | Download : 7

Publication Date : 2004-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bütçeleme bir işletmenin etkin ve etkili yönetimi açısından vazgeçilmez bir yönetim aracıdır. Ancak geleneksel yaklaşımla hazırlanan bütçelerde iki temel sorun bulunmaktadır. Birincisi geleneksel bütçeler gerçeği yansıtmayacak kadar deterministik ve değişen koşullara uyum sağlayamayacak kadar esneklikten uzak bir şekilde hazırlanırlar. Geleneksel bütçeleme yaklaşımında karşılaşılan ikinci sorun ise, bütçe uygulaması sonucunda gerçekleşen bütçe rakamının hedeflenenden farklı olduğu her durumda ayrıntılı bir şekilde analiz yapılmasının gerekmesidir. Çünkü tespit edilen farklılığın, üretim hacmindeki farklılıktan veya bir performans sapmasından kaynaklanıp kaynaklanmadığının tespit edilmesi ancak ayrıntılı bir analizle mümkün olmaktadır. Bununla birlikte bu analizin bilgi, tecrübe gerektirmesi ve zaman alması, maliyet analizi konusunda uzman olmayanlar açısından sorun oluşturmaktadır. Bulanık mantık teorisi, belirsizlikleri ele alma ve işleme konusundaki yaklaşımı nedeniyle yukarıda konu edilen sorunları ortadan kaldırabilecek teorik yapıyı ve uygulama kolaylığını sunmaktadır. Bütçelerin hazırlanması sırasında bulanık mantıktan yararlanılması, bütçelerin belirsizlikleri içerecek şekilde hazırlanmasını ve esneklik kazanmasını sağlayacaktır. Bütçe kontrolünde bulanık karar destek sisteminden yararlanılması durumunda, bütçe analizi daha hızlı ve etkin bir şekilde yapılabilir ve yöneticilerin detaylı çalışmalar yapmadan etkili karar vermeleri sağlanabilir. Bu çalışmayla bütçeleme sürecinde bulanık mantıktan nasıl yararlanılabileceği ortaya konmaya ve bütçe sapmalarının analizinde kullanılacak bulanık karar destek sisteminin uygulama çerçevesi çizilmeye çalışılmıştır. 
Keywords : Bulanık Mantık, Bütçeleme, Bulanık Uzman Sistem, Bütçe Kontrolü, Yapay Zeka