Japonya’da İslâm Davetçisi Bir Türk: Abdürreşid İbrahim “Dinî Fikirleri ve Stratejisi”

Authors : Hasan BARLAK

Pages : 671-692

Doi:10.32709/akusosbil.706901

View : 18 | Download : 7

Publication Date : 2020-09-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Abdürreşid İbrahim, Türk/Tatar ve Osmanlı tarihinde fikirleri, dinî-siyasî aktiviteleri ve seyahatleri ile sıra dışı bir şahsiyettir. Onun 1908 yılında çıktığı uzun Asya yolculuğunda, 1909 yılı kış ve bahar aylarını geçirdiği Japonya’nın özel bir yeri vardır. Abdürreşid İbrahim, saygın kişiliği ve Asya yayılmacılığını benimseyen Japon milliyetçileri ile kurduğu samimi ilişkiler sayesinde Japonya’da özel bir konuk muamelesi görmüştür. Burada geçirdiği zaman içinde bir yandan dinî, siyasî ve içtimaî yönlerden Japonya’yı tanımaya çalışırken diğer yandan tanıştığı ve diyalog kurduğu hemen her Japon’a İslâm’ı anlatmayı vazife bilmiştir. Kendi adına, Müslümanlaşan bir Japonya’nın Rus işgali altındaki Tatarlar için güçlü bir destek olacağını düşünmüştür. Japonların ahlakî olgunlukları, Türklere ve Müslümanlara yakın duruşları ve bir Şark milleti olarak hızla ilerlemeleri, onu teşvik eden unsurlar arasında yer almıştır. Abdürreşid İbrahim, Japonya’da devlet adamı, asker ve gazeteci gibi toplumun önde gelen insanları ile diyalog kurmuş ve onlardan pek çoğunun İslâm ile tanışmasını sağlamıştır. Sunumlarında sade ve duru bir üslup kullanarak dinin özünü aktarmaya gayret etmiştir. Konuşup görüştüğü Japonlar kendisine karşı sadece büyük bir hüsnü kabul göstermekle kalmamış, aralarında İslâm’ı kabul edenler de olmuştur. Japon ihtidaları her ne kadar siyasî hesapların gölgesinde kalsa da Abdürreşid İbrahim’in Japonya’daki faaliyetleri 20. yüzyılın başlarında Müslüman bir Türk aydınının fikirlerinin ve davet stratejisinin tahlili bakımından önemlidir.
Keywords : Abdürreşid İbrahim, Japonya, Türk Tatar, Japon, İslam, Pan Asyacılık