Erzurum Türkülerinde Kadın

Authors : Ahmet Selçuk BAYBURTLU, Duygu ULUSOY YILMAZ

Pages : 1139-1155

Doi:10.32709/akusosbil.1056592

View : 28 | Download : 4

Publication Date : 2022-09-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Üreten kadınların gerek bireysel gerek toplumsal cinsiyete ilişkin sorunlar karşısında seslerini duyurmaya başlar hale gelmesine paralel olarak, kadını konu alan sosyal çalışmalar da hız kazanmaya başlamıştır. Halk biliminden sosyolojiye, psikolojiden müzikolojiye kadar farklı disiplinlerde toplumsal cinsiyet ve kadın temasını ele alan -özellikle- kültürel çalışmalarda bunun yansımalarını görmek mümkündür. Kültürün işitsel boyutu olan müzik alanında da kadına ilişkin çalışmaların artmaya başladığı görülür. Popüler müziklerin yanı sıra kültürün sözlü ve işitsel yansıması olan türkülerde de bu kapsamda çalışma hareketliliği dikkati çeker. Toplum yaşamını, olaylara bakış açısını geçmişten günümüze taşıyan kültürel miras olan türküler, sözlerindeki temalardan, motiflerden yola çıkarak toplumunun özüne ilişkin bilgi edinmemizi sağlayan önemli veri kaynaklarıdır. Bu araştırmada, bu değerli kaynaklardan yola çıkarak, kadının konumuna Erzurum türküleri örnekleminde yanıt aranmaktadır. Bu kapsamda, Erzurum yöresine ait 308 türkü içerik analizi yöntemi kullanılarak incelenmiş, sözlerinde kadın teması içeren 167 türkü saptanmıştır. 153’ü kırık hava, 14’ü uzun hava olan bu türkülerin; makam, usul, ağız özelliklerine göre dağılımı yapılmıştır. Türküler, kadına ilişkin semboller, hitap şekilleri, kadına uygun görülen roller açısından incelenmiş, tüm veriler tablo ve grafikler şeklinde gösterilmiştir. 
Keywords : Kadın, toplumsal cinsiyet, halk şarkısı, türkü, müzikoloji