İran Basınında Türk-Yunan Savaşı: Büyük Taarruz

Authors : Gülay KARADAĞ ÇINAR, Roghayeh AGHABALAZADEH

Pages : 152-175

Doi:10.32709/akusosbil.1172032

View : 16 | Download : 7

Publication Date : 2022-11-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Anadolu Türklüğünü esaretten kurtaran, yeniden var eden, milli bilince ve cihanın güçlü devletleri arasında yer alma azmine kavuşturan Büyük Taarruz’un yüzüncü yılını idrak ettiğimiz günlerdeyiz. Bu kutlu harekâtın Avrupa emperyalizmi karşısında tüm mazlum ve biçare devletlere umut olduğu düşüncesinden hareketle komşu İran Devleti’ndeki yankıları çalışmanın konusunu teşkil etmektedir. 20. yüzyılın ilk çeyreğinde İran, Avrupalı devletlerin sömürge yarışı dolayısıyla Rusya ve İngiltere’nin siyasi ve askeri müdahalelerine maruz kalmıştır. Bu nedenle İran yönetimi zafiyet içerisindedir. Resmiyet kazanmamakla birlikte ülkeyi Rıza Şah Pehlevi idare etmektedir. Sınırdaş ülkeler olunması, Türk vatandaşlarının bulunması ve din kardeşliğinin yanı sıra Rıza Şah Pehlevi’nin bağımsız ve modern ülke olma arzusu onu Türkiye’ye yakınlaştırmıştır. Bu vesileyle İran basını Türk Kurtuluş Savaşı’na büyük ilgi göstermiş ve Türk’ün zaferini İslam’ın galibiyeti saymıştır. İran basını, haberlerin yoğunluk kazandığı Fikr-i Âzâd, Şafak-ı Sorh, İkdâm, Tufan ve İran isimli gazetelerden takip edilmiştir. Büyük Taarruz hakkında bilgi veren haberlerin Türkçe’ye çevrilmesinin ardından elde edilen bilgiler tasnif edilmiştir. Verilerin büyük bir kısmı ana kaynaklardan ve tetkik eserlerden teyit edilerek yazıya geçirilmiştir. İran basını Anadolu’daki Yunan varlığını “işgal” olarak değerlendirirken 26 Ağustos’ta başlayan Türk ilerleyişini “fetih” kavramıyla yüceltmiştir. Yunanlıların, Türk ordusu karşısındaki ağır kaybını ve düzensiz şekilde geri çekilişini onlara müstahak görmüştür. Sonuç itibariyle İran yönetiminin Türkiye ile kader birliği yaptığı ve Türk Kurtuluş Savaşına büyük anlam yüklediği anlaşılmıştır.
Keywords : Afyonkarahisar, Büyük Taarruz, İran basını, Yunan hezimeti