Cumhuriyet’in İlk Milletvekillerinden Afyonkarahisar Milletvekili İzzet Ulvi (Aykurt) Bey’in (1923-1927) Meclis Faaliyetleri

Authors : Çağlar Öngel

Pages : 52-68

Doi:10.32709/akusosbil.1314676

View : 73 | Download : 90

Publication Date : 2023-11-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Milli Mücadele Dönemi’nde 23 Nisan 1920 tarihinde kurulan ilk meclis, farklı grupları barındırmıştır. İlk meclis, Gazi Meclisi olarak tanımlanmıştır. Sebebi ise 1920 ile 1922 yılları arasında Türk İstiklal Harbi’nin başladığı dönem olarak nitelendirilmiş olmasıdır. Bu dönemde I. İnönü Muharebesi, II. İnönü Muharebesi, Kütahya – Eskişehir Muharebeleri, Sakarya Meydan Muharebesi ve Büyük Taarruz yapılmış, meclis ara vermeden çalışmalarına devam etmiş ve 1 Nisan 1923 tarihinden itibaren görevini tamamlamıştır. Yeni meclis, 72 yerden seçilen milletvekilleriyle Cumhuriyet’in ilk milletvekillerini oluşturmuş ve kurucu meclis 11 Ağustos 1923 tarihinde çalışmalarına başlamıştır. Farklı sayılar ifade edilmekle birlikte genel kanı 286 milletvekilinin ikinci dönem meclisinde yer aldığı ve 121 kişinin ilk defa meclise katılarak göreve başladığı doğrultudadır. Afyonkarahisar’dan 6 milletvekili mecliste yerini almıştır. Birinci mecliste olmayıp da ikinci mecliste yer alan İzzet Ulvi Bey (Aykurt)’de 1923 yılında ilk defa milletvekili sıfatıyla mazbatasını alarak Afyonkarahisar milletvekilliğini 1939 yılına kadar sürdürmüştür. Ardından Hakkari ve Eskişehir’den de milletvekilli olacaktır. Büyük Taarruz’un başladığı topraktan, bir milletvekilinin Türkiye Büyük Millet Meclisi adıyla toplandığı ilk mecliste yaptıkları incelenecektir. Hedef, İzzet Ulvi Bey’in 1923-1927 yıllarını kapsayan dönemde, hangi konuda nelere itiraz ettiği, hangi konuda söz aldığı, hangi teklifleri verdiği, mecliste ne kadar aktif olduğu ortaya çıkarılarak özetlenmeye çalışılacaktır. Özellikle eğitim, ziraat, kanun konularında düşünceleri ifade edilecektir. Kaç oylamaya katıldığı, hangi kanuna veya mazbatayı kabul ettiği, hangisini reddettiği, kaç tane kanuna katılmadığı toplu olarak verilmeye çalışılacaktır.
Keywords : Cumhuriyet, meclis, kanun, Afyonkarahisar, İzzet Ulvi