Demokratikleşme Ekseninde Türk Modernleşmesi ve Cumhuriyet

Authors : Mehmet Ali Karaman

Pages : 128-150

Doi:10.32709/akusosbil.1321015

View : 137 | Download : 171

Publication Date : 2023-11-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Toplumsal yenileşme hareketleri, siyasi sistemler içerisinde kitleleri yakından ilgilendiren vakalardır. Değişim süreçleri içerisinde sosyal hayatın gelişmesi için kurgulanan yenilik hamleleri zaman zaman yönetimsel anlamda müdahaleler şeklinde de gerçekleştirilir. Siyasal değişimi hedefleyen bu uygulamalar daha ziyade ideologların talepleri doğrultusunda toplumun ihtiyaçları çerçevesinde hayata geçirilmişlerdir. Bütün bunlar tepeden inme emirlerle baskılama şeklinde olabileceği gibi, belli bir süreç içerisinde zamana yayılmak suretiyle de olabilmektedir. Oldukça sancılı olan toplumsal değişim ve dönüşümler hedef kitle içerisinde önemli sorunlar doğurabilir. Değişim süreçleri sırasında ve sonrasında kaotik ortamların ve polemiklerin yaşanması kaçınılmazdır. Toplumsal değişim hareketleri oldukça hassas uygulamalar olduğundan özellikle rol modeller üzerinden yürütülme esası üzerine oturtulmuşlardır. Demokratikleşme ekseninde batılı kaygılarıyla gerçekleşen Türk modernleşme hamleleri, uygulama sürecinde ve sonrasında zaman zaman toplumsal tepkiyle karşılanmıştır. Bu tepkileri azaltma adına egemen irade hayata geçirilen yenilikleri güvence altına alma gayesiyle yasalar çıkarmışlardır. Makalede modernleşme hamleleri, Türk-İslam toplumu olma özelliği taşıyan bir coğrafyada monarşiden cumhuriyete geçiş aşamaları, uygulanma metotları ve oluşan tepkiler şeklinde ele alınacaktır. Makale içerisinde tarihi süreçte görülen Türk devrimlerinin topluma modernleşme mantığı ile getiriliş süreçleri ve bu yenilik faaliyetlerinin kamuoyu nezdinde ne şekilde makes bulduğu irdelenecektir. Çalışma arşiv vesikaları başta olmak üzere, dönemi ilgilendiren basın yayın organları, hatıratlar ve literatür kaynakları esas alınarak kamuoyu tepkileri çerçevesinde irdelenerek hazırlanmıştır.
Keywords : Devrim, modernleşme, yenilik, değişim, muasırlaşma