Sırru’l-Esrâr ve Matla‘u’l- Envâr (1a-50b), Ses ve Şekil Bilgisi, İmla Özellikleri

Authors : Selin Şentürk, Talat Dinar

Pages : 409-418

Doi:10.32709/akusosbil.1143654

View : 83 | Download : 75

Publication Date : 2024-06-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk edebiyatı, 16. yüzyılda oldukça geniş bir coğrafyada etkinliğini sürdürmüştür. Osmanlı Devleti\'nin geniş sınırlara ulaştığı bu dönemde ilim, sanat, kültür faaliyetleri de bir hayli artmıştır. 16. yüzyıl Osmanlı Devleti’nin kültürel çalışmaların en başarılı, en ileri seviyede olduğu dönemlerin başında gelir. Edebî eserler; döneminin görüşlerini, inançlarını, gelenek ve göreneklerini yansıtması bakımından önemli bir bilgi kaynağıdır. Bu makalede bu ihtişamlı devrin mahsulü olan “Sırru\'l-Esrâr ve Matla‘u’l-Envâr” adlı eser ele alınmıştır. “Enverî” mahlaslı bir şair tarafından kaleme alınmış olan bu eser ses, şekil ve imla özellikleri bakımından tanıtılmaya çalışılmıştır. 166 varaktan oluşan eser, harekeli bir metindir. İçerisinde manzum ve mensur bölümler yer almaktadır. Eserin müellifi, kitabında kendi ismini zikretmemiş ancak şiirlerinin makta beyitlerinde mahlasını vermiştir. Eserin yazıldığı dönemde “Enverî” mahlasını kullanan birden çok şairin olması müellifin kimliği hakkında birtakım tartışmaları da beraberinde getirmiş ve henüz bu tartışmalar bir sonuca ulaşamamıştır. Ancak eser içeriği bakımından oldukça önemli bir eserdir. Zira eser içerisinde atasözleri, deyimler ve kalıp sözler yer almaktadır. Zaman zaman ağız özelliklerini yansıtan kullanımlar da eserin kıymetini artırmaktadır. Nesirle yazılan bölümlerde akıcı ve ahenkli saf Oğuz Türkçesinin kullanılması o dönemin söz varlığını gözler önüne sermektedir. Biz de bu makalemizde bir hayli önemli olan eserin Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Kemankeş Koleksiyonu bölümünde 208 arşiv numarasıyla kayıtlı olan nüshasının 1a-50b arasını tanıtmaya çalıştık.
Keywords : Enverî, Sırru, 16 yüzyıl, dil incelemesi