Türkiye'de Dicrocoeliuın dendriticum (Rudolphi, 1819) Loss 1899. ll-Güney Marmara Bölgesinde ikinci Arakonakçı (Karınca) Tespiti Üzerine Çalışmalar

Authors : Ahmet KALKAN

Pages : 11-37

View : 8 | Download : 4

Publication Date : 1976-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Dicrocoelium dendriticum un karıncalarla ilişkilerini saptamak üzere yapılan bu çalışma Karacabey Harası ve çevresi (Bursa) ile Kumkale inekhanesi (Çanakkale) de yürütüldü. 1973 - 1974 yılı çalışmalarında, teşhis edilmeyenler hariç, 15 karınca türü tesbit edildi. Bu türlerden Fonnica rufibarbis, Cataglyplzis cusor ve C. bicolor türleri üzerinde çalışıldı. Sadece F. rufibarbis lerde D. dendriticumun metaserker kistlerine rastlandı ve karınca başına en az bir, en çok 117 olarak sayıldı. Ayrıca suboesophaial ganglionlarda beyin kurdu saptandı. Bulaşık karıncalarda anormal davranışlar izlendi. Akşam üzerIeri çevre ısısı düştüğü anlarda bulaşık karıncaların yuva çevresindeki bitkilere tırmandıkları, yapraklara tutundukları, geceyi orada geçirdikleri; ertesi sabah çevre ısınınağa başlayınca normale dönüştükleri görüldü. Bu davramştaki karıncaların diseksiyonlarında kesinkes bulaşma bulundu. Karın boşluğundan toplanan kistlerin büyüklükleri 0,368- 0,448 x 0,288- 0,336 mm. ve çift çeper kalınlıklan 0,080-0,096 mm. olarak ölçüldü. Bulaşık karıncaların kursaklarında görülen lekelerin sayısı ile, toplanan kist sayısı arasında uygunluk saptandı.Metaserkederle kesin konakçıların bulaştırma denemelerinde karıncalardan toplanan metaserker kistlerinde bulaşma yeteneği yüksek, ölü karıncalarda w toplananlarda zayıf, . serum fizyolojikle 24 saat bekletilenlerin ise yeteneksiz oldukları anlaşıldı. Bulaştırılan kesin konakçılarda, ilk D. dendriticum yumurtası bir kobayın gaitasında 71. günde görüldü. Bulaştırmadan 45 ·gün sonra ölen bir hamsterden olgun D. dendriticun'lar toplandı. 1974- 1975 yıllarina ait bölge. otlaklarında sürdürülen saha çalışmalarında enfekte karıncalara Nisan -Kasım ayları arasında rastlandı. Evcil hayvanların dicrooeliasise, gece otlamaları esnasında yakalaridıkları sanılmaktadır. Karıncaların serkerlerin gelişmesini sağlaması yanında, metaserkerlerin bulaşma yeteneklerini koruduğu ve parazitlerin kesin. konakçılara ulaşmasını sağladığı görevini yaptigı görüşline varıldı. Bölgeden getirilen arakonakçılar, yeni yaşam şartlarına uyum sağlayamadılar ve çalışımanın deneysel bulaştırma ve gelişme sürelerinin saptanmasına yönelik 1975- 1976 yılı çalışınalarından ·sonuc alınamadı.
Keywords : Dicrocoeliuın dendriticum, Rudolphi, Karınca, Arakonakçı, Güney Marmara, 1974, 1975, 1976, Ahmet KALKAN