Students’ Motivational Sources when Preparing for Centralized Exams in Turkey - A Longitudinal Research / Türkiye’de Öğrencilerin Ulusal Merkezi Sınavlara Hazırlanma Sürecindeki Motivasyon Kaynakları - Boylamsal Bir Araştırma

Authors : Ali YAKAR

Pages : 254-282

Doi:10.19160/e-ijer.1032214

View : 17 | Download : 9

Publication Date : 2022-02-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmanın amacı Türkiye’de öğrencilerin ulusal merkezi sınavlara hazırlanma sürecindeki içsel ve dışsal özelliklere sahip, olumlu ve olumsuz motivasyon kaynaklarının boylamsal veriler ışığında incelenmesidir. Araştırma Türkiye’de hem eğitim sistemi açısından hem de gençlerin geleceklerini şekillendirmesi bakımından önemli bir yeri olan ulusal merkezi sınavlara ilişkin motivasyon kaynaklarının ortaya çıkarılması dolayısıyla önemlidir. Ülke çapında gerçekleştirilen nitelikli bir eğitim sürecinin geleceğe yönelik seçimlerde ve okul yerleştirmelerinde yadsınamaz bir rolü olduğu açıktır. Çalışma, boylamsal araştırma deseni kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Boylamsal verilerin toplanması amacıyla araştırmanın çalışma grubunu 2013-2014 eğitim-öğretim yılında Türkiye’nin Ege Bölgesi’nden bir ilde bulunan bir ortaokulda öğrenim gören 43 sekizinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri açık uçlu sorular bulunan bir görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Çalışma grubundaki öğrencilerle odak grup görüşmeleri yapılarak liseye giriş sınavına hazırlanma sürecindeki ve daha sonraki süreçte boylamsal verilerin toplanması amacıyla, 2017-2018 eğitim-öğretim yılında, farklı liselerde öğrenimlerini devam ettiren aynı 43 öğrenciye ulaşılarak, bu kez üniversiteye giriş sınavına hazırlanma sürecindeki motivasyon kaynakları ortaya konmuştur. Öğrencilerin ulusal merkezi sınavlara hazırlanma sürecinde motivasyon kaynağı olarak düşündüklerini ortaya çıkarmak için öğrencilerle yapılan odak grup görüşmeleri sonrasında elde edilen veriler karşılaştırmalı, tematik ve sınıflandırılmış biçimlerde ele alınmış ve karma içerik analizine göre çözümlenerek bulgulara yansıtılmıştır. Araştırmada yapılan odak grup görüşmelerinde, “Aile”, “Öğretmen”, “Okul, Dersler ve Sınavlar”, “Arkadaş Çevresi ve Sosyal Yaşam”, “Kariyer ve Gelecek” ve “Psikolojik Faktörler” şeklinde altı farklı tema ortaya çıkmıştır. Her bir temaya ilişkin olarak içsel-dışsal ağırlıklı ve olumlu-olumsuz motivasyon kaynaklarının nicel analiz sonuçları ile kategori ve kodlar çerçevesinde nitel analiz sonuçlarına yer verilmiştir. Araştırmada elde edilen sonuçlar kapsamında yapılan tartışma ile çeşitli öneriler geliştirilmiştir. Geliştirilen öneriler öğrencilerin ihtiyaçlarına yönelik öğrenme ve ders çalışma süreçleriyle birlikte, onlara destek sağlayabilecek kişilerden (aile, öğretmen, okul yöneticisi, arkadaş vb.) motivasyon kaynaklarını zenginleştirici davranışlar beklediklerini yansıtmaktadır.
Keywords : Ulusal merkezi sınavlar, Motivasyon kaynakları, Boylamsal araştırma, Karma içerik analizi, Ölçme ve değerlendirme