Siber Şiddet ile İlgili İki Ölçeğin Geçerliliği ve Güvenilirliği: Siber Obsesif Takip Ölçeği (SOTÖ) ve Siber Flört Şiddeti Ölçeğinin (SFŞÖ) Türkçeye Uyarlanması / The Validity and Reliability Studies of the Scales of Cyber-Obsessional Pursuit (COPS) and Cyber Dating Abuse (CDAS): Adaptation to Turkish

Authors : Erol UĞUR, Muhammed AKAT, Mustafa SAVCI, Mustafa ERCENGIZ

Pages : 46-58

Doi:10.19160/e-ijer.1041545

View : 20 | Download : 8

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Siber Obsesif Takip Ölçeği (SOTÖ) ve Siber Flört Şiddeti Ölçeği (SFŞÖ) Türkçeye uyarlanmıştır. Bu çalışmanın verileri, SOTÖ’nün çalışma grubu 405 üniversite öğrencisi (244 kadın ve 161 erkek) ve SFŞÖ’nün çalışma grubu 344 üniversite öğrencisi (204 kadın ve 140 erkek) olmak üzere toplam 749 kişiden elde edilmiştir. Çalışmanın verileri Siber Obsesif Takip Ölçeği (SOTÖ), Siber Flört Şiddeti Ölçeği (SFŞÖ) ve Kişisel Bilgi Formu kullanılarak toplanmıştır. SOTÖ ve SFŞÖ’nün yapı geçerliği Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile test edilmiştir. Ölçeklerin güvenirliği Cronbach α iç tutarlık güvenirlik katsayısı ile incelenmiştir. AFA’ya göre SOTÖ’nün Türkçe formunda toplam 15 maddeden oluşan üç faktörlü bir yapı elde edilmiştir. SOTÖ’nün DFA ile test edilen 3 faktörlü 15 maddelik yapısının kabul edilebilir uyum indeksi değerlerine sahip olduğu belirlenmiştir. DFA sonucunda SOTÖ modelinin doğrulandığı görülmüştür. SFŞÖ’nün AFA sonuçları incelendiğinde SFŞÖ’nün Zorbalık ölçeğinin 11 madde ve iki alt boyuttan oluştuğu; SFŞÖ’nün Mağduriyet Ölçeğinin ise 11 maddelik tek boyuttan oluştuğu görülmüştür. Son aşamada SFŞÖ’nün Zorbalık ve Mağduriyet ölçeklerindeki 7 ortak madde üzerinden tekrarlanan AFA’ya göre, SFŞÖ’nün Türkçe formunun 7 maddeden oluşan tek faktörlü bir yapıda olduğu belirlenmiştir. 7 maddelik SFŞÖ Kısa Formu için yapılan DFA sonucunda, Zorbalık ve Mağduriyet modellerinin her ikisinin de kabul edilebilir uyum indeksi değerlerine sahip olduğu belirlenmiştir. Güvenirlik analizine göre SOTÖ’nün Cronbach α iç tutarlık güvenirlik katsayısı ölçeğin bütünü için .79; SFŞÖ’nün Cronbach α iç tutarlılık güvenirlik katsayısı Zorbalık Ölçeği için .78 ve Mağduriyet Ölçeği için .87 olarak saptanmıştır. SOTÖ ve SFŞÖ’nün geçerlik ve güvenirlik analizlerinden elde edilen bulgular bir arada ele alındığında, her iki ölçeğin siber şiddeti (obsesif takip ve flört şiddeti) ölçen geçerli ve güvenilir birer ölçme aracı olduğu ifade edilebilir.
Keywords : Siber şiddet, Siber obsesif takip, Siber flört şiddeti, Ölçek Uyarlaması