Ortaokul Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimleri İle Üstbilişsel Farkındalıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi / Examination of the Relationship between Secondary School Students' Critical Thinking Dispositions and Metacognitive Awareness

Authors : Tuğba BAKIR, Eray EĞMİR

Pages : 21-40

Doi:10.19160/e-ijer.1105032

View : 17 | Download : 10

Publication Date : 2022-10-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Düşünme becerisi, karşılaşılan problemlerin üstesinden gelme ve dünyanın düzenini keşfetme yolunda elde edilen bilgileri kullanma yetisidir. Üst düzey düşünme becerilerinden biri olan eleştirel düşünme becerisi ise neye inanacağımıza veya neyi seçeceğimize karar vermemize imkân sağlayan bir düşünme metodu olarak, bir sorunu analiz etmek için daha iyi bir çözüme ulaşma ve mevcut çözümlerin sınırlarını belirleme sürecinde kullanılır. Üstbiliş kişinin kendi düşüncesini inceleme ve yönetme kabiliyeti şeklinde tanımlanmıştır. Düşünme hakkında düşünme veya üstbiliş, etkili öğrenme ve problem çözme için gerekli olan içsel ve psikolojik bir süreçtir. Her iki beceri de çağdaş öğrenme-öğretme süreçlerinin önemsediği ve geliştirilmesine odaklandığı becerilerdir. Bu çalışmanın amacı ortaokul öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ile üstbilişsel farkındalıkları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Bu araştırmanın örneklemini 2020-2021 eğitim-öğretim yılında İstanbul ilinde öğrenim gören ve uygun örnekleme yöntemi ile belirlenen 633 5., 6., 7. ve 8. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak “Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği” ve “Çocuklar için Üstbilişsel Farkındalık Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada ortaokul öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimlerinin ve üstbilişsel farkındalıklarının yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak ortaokul öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ile üstbilişsel farkındalıkları arasında orta düzeyde pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki belirlenmiştir. Ayrıca çalışma sonucunda, ortaokul öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimlerinin üstbilişsel farkındalıklarını anlamlı bir biçimde yordadığı tespit edilmiştir.
Keywords : Eleştirel düşünme, Eleştirel düşünme eğilimi, Üstbilişsel farkındalık, Ortaokul öğrencileri