Çinko Ekstraksiyon Artığından Korozyon Önleyici (Antikorozif) Endüstriyel Çinko Kromat Kompleks Çözeltisi Üretimi

Authors : Zeynel Abidin Sarı, M. Deniz Turan

Pages : 211-220

Doi:10.35234/fumbd.1385153

View : 34 | Download : 63

Publication Date : 2024-03-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Çinko ekstraksiyon artığı (Ç.E.A) önemli miktarda çinko, kurşun, vb. metal bileşikleri içerir, dolayısıyla ikincil bir metal kaynağı olarak kabul edilirler. Bu çalışmada, çinko ekstraksiyon artığının sülfürik asit ve potasyum dikromat varlığında çeşitli parametrelerde selektif olarak liç edilerek optimum şartlarda endüstriyel korozyon önleyici çinko kromat kompleks çözeltisi (Zn(CrO4)2-) üretilmeye çalışılmıştır. Bunun için liç deneyleri, çoklu manyetik karıştırıcılı balon ısıtıcı bir düzenek vasıtasıyla 100 ml’lik cam balonlarda gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre artan liç sıcaklığı ile birlikte çinko kazanımının arttığı diğer taraftan selektifliği azaltan demirin ise sınırlı oranda çözündüğü belirlenmiştir. Optimum şartlar olarak 0.5 M sülfürik asit (H2SO4) derişimi, 0.5 M potasyum dikromat (K2Cr2O7) derişimi, 368 K liç sıcaklığı, 180 dk liç süresi, 25 mL/g sıvı-katı oranı ve 600 rpm karıştırma hızında Zn ve Fe ekstraksiyon verimleri sırasıyla %81.5 ve %5.3 olarak bulunmuştur. Diğer taraftan liç çözeltisinde çinko kromat kompleksi varlığını ortaya koymak için yapılan Raman spektroskopisi analizinde Zn2+ iyonlarının kromat (CrO42-) ile koordinasyon halinde bulunduğu belirlendi. Raman spektroskopisi ile hesaplanan koordinasyon sayısının 3,6 olduğu ortaya çıktı, bu da çözeltide Zn(CrO4)2- mevcudiyetinin var olduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca optimum şartlarda Pb’nin hiç çözünmediği ve liç kalıntısında sülfatları ve/veya kısmen kromatları şeklinde kaldığı saptandı.
Keywords : Çinko ekstraksiyon artığı, potasyum dikromat, sülfürik asit, çinko metali, endüstriyel çinko kromat kompleksi