ÇOCUK EDEBİYATINDAKİ DİSTOPİK ESERLERİN ANAHTAR YETKİNLİKLER AÇISINDAN İNCELENMESİ (DUVARIN ARDI VE KAPİLAND’ IN KIYAMETİ ÖRNEĞİ)

Authors : Esra Adak, Metin Erkal

Pages : 303-323

Doi:10.31463/aicusbed.1403564

View : 70 | Download : 82

Publication Date : 2024-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Distopik eserler, yazıldığı dönemde toplumun gelecekte yaşayabileceği olası sorunlara dair duyulan endişelerin okuyucuya uyarı niteliğinde verildiği eserlerdir. Bu endişeler yaşanılan dönemin sosyal, ekonomik veya siyasal durumundan kaynaklanabilmektedir. Sürükleyici kurguları ve çocuk başkahramanların olaylara karşı direniş gösteren güçlü karakterleriyle distopik çocuk romanları, çocuk okur kitlesini yoğun bir şekilde kendine çekmiştir. Bu çalışmada son yıllarda ilgi görmeye başlayan distopik eserlerin Türkçe öğretimindeki yeri üzerine bir değerlendirme yapılmış ve Türk çocuk edebiyatından seçilen iki romanın içerdiği distopik unsurlar ve Türkçe Dersi Öğretim Programı çerçevesinde geliştirilen yetkinlikler incelenmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde ütopya ve distopya kavramlarına değinilmiş, daha sonra dünya edebiyatında ve Türk edebiyatında distopyanın gelişim süreci üzerinde durulmuştur. Ardından distopyanın çocuk edebiyatındaki yerinden söz edilmiş, son zamanlarda öğrenciler tarafından rağbet gören kitaplar arasında bulunan Kapiland’ın Kıyameti ve Duvarın Ardı adlı romanlardaki distopik unsurlar incelenmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise araştırmada ele alınan eserler betimsel analiz yöntemi uygulanarak Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi kapsamında oluşturulan ve Türkçe Dersi Öğretim Programında da yer alan sekiz anahtar yetkinliğe (anadilde iletişim, matematiksel yetkinlik ve bilim/teknolojide temel yetkinlikler, dijital yetkinlik, öğrenmeyi öğrenme, inisiyatif alma ve girişimcilik, sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler, kültürel farkındalık ve ifade, yabancı dillerde iletişim) göre incelenmiş ve bu yetkinlikler ile bazı distopik unsurlar ilişkilendirilmiştir. Araştırmada yer alan bulguların sonucuna göre, incelenen distopik eserlerin yetkinlik bakımından olumlu özellikler barındırdığı ancak okuyucusu çocuklar olan bu eserlerdeki distopik unsurların hedef kitleye hitap etmediği görülmüştür.
Keywords : Türkiye yeterlikler çerçevesi, anahtar yetkinlikler, distopik çocuk kitapları, Duvarın Ardı, Kapilandın Kıyameti