ŞEPKER ÇAYI AŞAĞI HAVZASI’NIN (ADIYAMAN BATISI) HEYELAN DUYARLILIK ANALİZİ

Authors : Murat SUNKAR, Vedat AVCI

Pages : 13-44

Doi:10.18069/firatsbed.346901

View : 16 | Download : 5

Publication Date : 2016-07-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Şepker Çayı Aşağı Havzası’nın heyelan duyarlılık analizlerinin yapılması amaçlanmıştır. Şepker Çayı, Adıyaman'ın batısında kuzeyden güneye doğru akmakta olup Göksu Çayı'na bağlanmaktadır. Şepker Çayı'nın Yukarı Havzası'nda kireçtaşları, aşağı havzada volkanik ve kırıntılı kayaçlar litolojiyi oluşturmaktadır. Aşağı havzanın litolojik yapısı nedeniyle Şepker Çayı Vadisi boyunca geniş alanlı heyelanlar gelişmiştir. Tepecik, Damdırmaz ve Şerefli çevresi heyelanların en yoğun görüldüğü alanlardır. Bu yerleşmelerden Damdırmaz ve Şerefli doğrudan heyelan üzerinde kurulmuş yerleşmelerdir. Özellikle ilkbahar mevsimlerinde kar erimeleri ve şiddetli yağışlar sonrasında yerleşme, yol ve tarım arazilerini etkileyen heyelanlar görülmektedir. Yağışla birlikte Tepecik kuzeyindeki mevsimlik göl, litolojik yapı ve vadi yamaçlarındaki yüksek eğim değerleri, heyelan oluşumunu tetiklemektedir. Şepker Çayı Aşağı Havzası'nın heyelan duyarlılığını belirlemek amacıyla, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Uzaktan Algılama (UA) çalışmalarında kullanılan, ağırlıklı çakıştırma yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntemde, litoloji, fay hatlarına uzaklık, eğim, göle uzaklık, akarsulara uzaklık ve bitki örtüsü kapalılığı gibi parametreler kullanılmıştır. Analiz sonuçlarının doğrulanması amacıyla arazi gözlemleri yapılmıştır. Arazi çalışmalarına göre heyelan envanter haritası oluşturulmuş, bu harita ile parametre haritaları çakıştırılarak duyarlılık haritası üretilmiştir. Sonuç haritasına göre Şepker Çayı Aşağı Havzası'nda duyarlılığın düşük olduğu alanların oranı  % 39, orta duyarlı alanlar % 23, yüksek ve çok yüksek duyarlı alanların oranı % 38'dir. Bu değerlere göre, Şepker Çayı Aşağı Havzası’nda yapılacak planlama çalışmalarında heyelan riski birinci derecede dikkate alınmalıdır.
Keywords : Adıyaman, Şepker Çayı, Şepker Çayı Aşağı Havzası, Damdırmaz, Heyelan Duyarlılık Analizi