KANT: ZAMAN ZIVANASINDAN ÇIKARKEN BEN BAŞKASI OLUR

Authors : İrmak GÜNGÖR

Pages : 155-170

View : 10 | Download : 10

Publication Date : 2011-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Antik Yunan’dan modern döneme kadar çevrimsel (döngüsel) zaman kavrayışı hâkimdir. Kant’ın “a priori bilgi ilkesi olarak zaman” kavrayışının gelişimi, Descartes’ın ben felsefesinin gelişimi ile çakışır. Dolayısıyla bu ben kavrayışı değişecektir. Deleuze, Kant’ın tasarımsal bilgi kuramını anlattığı derslerinde, a priori bilgi ilkeleri olarak zaman ve mekân ile kategorileri tartışır. Kant zaman ve mekânı, kategorilerin arasına almaz. Bu kavrayışa göre özne, birbirine indirgenemeyen iki biçime sahiptir ve zamandaki bir kesikliktir. Deleuze, bunun için Rimbaud’nun “Ben başkasıdır” ve Shakespeare’in “Zaman zıvanasından çıktı” ifadelerinden yararlanır. Bu makalede, söz konusu iki ifadenin Kant’ın bilgi kuramı ile uygunluğu araştırılacaktır. Bir başka ifade ile “zaman zıvanasından çıktığında, ben başkası çalışılacaktır. mıdır?”gösterilmeye
Keywords : Kant, bilgi, zaman, mekân, kategoriler, ben, sezgi Anschauung