W.F. HAUG’DA META ESTETİĞİNİN KRİTİĞİ

Authors : Emir H ÜLGER

Pages : 289-314

View : 9 | Download : 7

Publication Date : 2015-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu incelemede Haug’un meta estetiğinin kritiği adlı eserinde tartışmaya açılan kavram ve uygulamaların eleştirel bir analizi yapılacaktır. Meta ve meta estetiğinin ulaşmış olduğu seviye, küresel teknoloji ve kapitalizmin değişime uğrattığı “ihtiyaç” kavramı ve “meta estetiği” uygulamalarının yaygınlık kazanmasında etkili olan kavramlar Haug tarafından titizlikle incelenir. Haug’a ek olarak bu incelemede kavramsal çerçeve daha da genişletilmek istenmiştir. Estetik soyutlama, manüple edilmiş toplumsal olarak üretilmiş ihtiyaç kavramı, meta fetişizmi, yabancılaşma, meta ve değişim değeri, lüks tüketimi, arzu-beğeni-tüketici post modernizmi, estetik yenileme, estetiğin aşınması, satış estetiği, Mcdonaldlaştırılmış estetik üretim ve kamusal alan gibi kavramlar birbirleriyle bağlantılı olarak ele alınmıştır. Böylece geniş bir kuram ve uygulama alanının iç içe geçmiş olduğu meta estetiğinde var olan kavramlar arası zorunlu ilişkiden hareketle meta estetiğinin işleyiş ve meşruiyet kazanma çabaları analiz edilmiştir. Meta estetiği, basit bir şekilde anlaşılacak “estetik-iktisadi ya da kültürel” bir fenomen olarak ele alınamaz. Çünkü meta estetiği hem “teknolojik ve kapitalist” uygulamalardan hem de yeni gelişen uygulamalı endüstriyel estetiğin disiplinlerarası eklektik uygulamalarından yararlanır. Kavramlararası zorunlu ilişkiye dayanarak sadece Haug’un konuyla ilgili düşüncelerini ele almak kendi içinde yeterli olmayacağı için tartışma genişletilmeye çalışılmıştır. Ayrıca bu incelemede ilk kez dile getirdiğimiz Mcdonaldlaştırılmış kitlesel estetik üretim, estetiğin metadan soyutlandığı ve meta estetiği üretim sisteminin temelde metanın kullanım değerini aşan bir görüntü üretim sistemi olduğu ve aynı zamanda gerçek üründen bağımsız işleyen bu duyusallaştırma teknokrasisinin aslında “metanın ötesinde ve metasızlaşan” bir praxis alan olduğu gerçekliğine ulaşılır. Ayrıca bu incelemenin sonuç kısmında Haug’un tartışmayı başlattığı ve yarım bıraktığı özel bir tartışma konusu ayrıca ele alınmıştır. Gelişmekte olan “Çin ve Türkiye” gibi ülkelerde “meta estetiğinin” gelişim sürecinin batı ile karşılaştırıldığında nasıl geçekleşeceğini düşünen Haug’un sorgulamasına cevap aranmış ve bu konuda ayrıntılı ve yeni bir incelemenin yapılması gerekliliği ortaya çıkmıştır
Keywords : Meta estetiği, Mcdonaldlaştırılmış estetik üretim, satış estetiği, estetik teknokrasi, kamusal alan