HEGEL’İN TİNİN FENOMENOLOJİSİ İLE WITTGENSTEIN’IN TRACTATUS’UNDA DÜNYANIN APRİORİ DİLSELLİĞİ SORUNU

Authors : Eren RIZVANOĞLU

Pages : 449-468

View : 13 | Download : 10

Publication Date : 2018-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Düşünce ile dil ilişkisi birbirinden çok farklı alanlardan düşünürlerin üstünde düşündüğü zorlu bir konudur. Yakın zamana kadar ise filozoflar bu soruna tam eğilmekten kaçınmışlardır. Bu nedenle felsefe tarihi içerisinde dil genellikle düşünceyi aktarmanın bir aracı olarak görülmüş, bu anlamda düşünceleri en sorunsuz biçimde aktaran dilin en az sorunu olan dil olduğu düşünülmüştür. Oysa felsefi düşüncenin ulaştığı yeni yargılardan biri, dilin düşüncemizi belirlediğidir. Bu yargıya varmadan çok önce de birçok düşünür bu savı dolaylı olarak dillendirmiş ama asla tam olarak ifade etmemiştir. Nitekim Hegel başyapıtı Tinin Fenomenolojisi’nde dili böylesi bir konumda kullanmış olmasına rağmen, dilin deneyimin tekil yapısını nasıl genellediği konusunu ele alırken bu konumdan uzaklaşıp dilin tüm deneyimi önceleyen yapısını ele almıştır. Bu konumu doğrudan sorun edinen Wittgenstein içinse dil her deneyimin kaçınılmaz sınırıdır. Bu yazıda Hegel’in Tinin Fenomenolojisi’nde ve Wittgenstein’ın Tractatus’unda içerilen düşüncelerden hareketle, doğası gereği deneyimi aşan her felsefi düşüncenin apriori bir yapıda dilsel olduğu fikri ortaya konulacaktır.
Keywords : Wittgenstein, Hegel, Dil, Düşünce, Apriori, Tractatus, Tinin Fenomenolojisi