TOLSTOY'DA SANATIN DİN VE AHLAKLA İLİŞKİSİ

Authors : Şahin EFİL

Pages : 473-496

View : 9 | Download : 8

Publication Date : 2020-12-10

Article Type : Research Paper

Abstract :Dünya edebiyatında seçkin bir yere sahip olan Tolstoy için sanatın özünü “güzellik” değil, dini bilince dayalı “ahlaki değerler” oluşturmaktadır. Bu yüzden, o, güzelliğe ve güzelliğin yol açtığı “estetik haz”za karşı olumsuz bir tutum takınmıştır. Bu tutumun temelinde tamamen dinî ve ahlâkî kaygıların yattığı anlaşılmaktadır. Tolstoy, bu tip bir sanatı, Hıristiyan sanatı olarak adlandırır. Böyle bir sanatı, o, iyi sanat, onun dışında kalan bütün sanat türlerini ve eserlerini ise, kötü sanat olarak nitelendirir. Bu bağlamda Tolstoy’un sanat ile din ve ahlak arasında nasıl bir ilişki kurduğunu ve bu ilişkinin mahiyetini açığa çıkarmak önemlidir. Daha da önemlisi, bu ilişkinin felsefî bir analizini, eleştirisini ve değerlendirmesini yapmaktır. Bu çalışmada ileri süreceğimiz temel tez şudur: Tolstoy, bir yandan oldukça sınırlı (dar) bir sanat anlayışını savunurken, bir yandan da onun bu yaklaşımı, sanat felsefesinde ifadesini bulan ve genel kabul gören sanat anlayışı ile önemli ölçüde tezat teşkil etmektedir. Böyle bir yaklaşım tarzı, araçsallaştırıcı, indirgemeci ve ötekileştirici bir sanat anlayışını açığa çıkarmaktadır. Burada sanat daha ziyade bir alegori olarak kendini ele vermektedir.
Keywords : sanat, felsefe, güzellik, iyi, din, ve, ahlak