MANTIKSAL İDEALİST YAKLAŞIMLARI DOĞRULTUSUNDA MARBURG OKULU’NUN PLATON VE ARİSTOTELES KARŞILAŞTIRILMASI

Authors : Mehmet Eren GEDİKLİ

Pages : 71-96

View : 14 | Download : 5

Publication Date : 2021-05-12

Article Type : Research Paper

Abstract :Yeni-Kantçı Marburg Okulu geleneksel Platon yorumlarının aksine Platon’u kendi felsefe ve bilim tarihi anlayışları çerçevesinde Kant’ın ve onun transendental felsefesinin öncüsü hatta tüm mantıksal idealist felsefenin kurucusu olarak görür. Bu doğrultuda Okul’un en önemli Antik Felsefe tarihi yorumcularının başında gelen Natorp’un Aristoteles ile Platon karşılaştırması tümüyle geleneksel karşılaştırmaların ötesine uzanır. Natorp’a göre bu yeni karşılaştırma büyük oranda Kant’ın eleştirel felsefesinin doğuşu sayesinde Platon’un doğru yorumlanabilmesine dayanır ve ona göre bu kez karşılaştırma Aristoteles’in Platon yorumları doğrultusunda değil Platon’un geleneksel (Platon öncesi) Antik Yunan düşüncesine karşı ortaya koyduğu tümüyle yeni 'eleştirel yaklaşım’ tarzının Aristoteles tarafından doğru anlaşılıp anlaşılmadığı üzerinden şekillenmelidir. Bu nedenle karşılaştırmanın merkezine geleneksel yorumlarda olduğu gibi her iki düşünürün ontolojik/metafiziksel görüş ayrılıkları değil ‘dogmatik’-‘eleştirel’ ve/ya ‘ontoloji temelli’-‘epistemoloji temelli’ felsefi yaklaşım tarzlarının farklılıkları oturur ve böylece klasik karşılaştırmaların oldukça ötesinde yeni bir karşılaştırma biçimi ortaya çıkar. Bu doğrultuda makale boyunca Natorp özelinde ancak genel olarak Okul’un düşüncesini de yansıtır bir şekilde ortaya çıkan bu ‘yeni’ karşılaştırma biçiminin temel tezleri gözler önüne serilmeye çalışılmıştır.
Keywords : Mantıksal İdealizm, Marburg Okulu, Transendental, Platon, Aristoteles, İdea, Töz, Eleştirel, Dogmatik