HEİDEGGER’İN HÜMANİST ÖZNE ELEŞTİRİSİ

Authors : Resul YÜKSEL

Pages : 233-252

Doi:10.53844/flsf.987969

View : 9 | Download : 8

Publication Date : 2021-12-09

Article Type : Research Paper

Abstract :Heidegger’e göre modern felsefenin mümkün kıldığı hümanizm, gerek aşkın metafiziksel spekülasyonlar sebebiyle insanı varoluşsal köklerinden koparmış, gerekse dayattığı düalist özne-nesne tasnifi nedeniyle teknik düşünce yöntemini ortaya çıkarmıştır. Bundan böyle doğa, üzerinde tahakküm ilişkisi kurulması gereken bir nesne pozisyonuna tenzil edilmiştir. Doğa, canlı bir ruha sahip olma vasfını yitirerek sömürü nesnesi haline gelmiş ve hesaplayıcı düşünce tarzının temelleri atılmıştır. Varolanlara yönelik hesaplayıcı düşünce, hümanizmin tesis ettiği epistemolojik ilkelerin bir neticesidir. Varlığı esas alan kökensel düşüncenin göz ardı edilmesi ve hesabi düşünme biçiminin çağımızda hâkim olması, varlığın insan varoluşundan yitip gitmesi anlamına gelir. Çağımızda nihilizmin bir ifadesi olarak kendini açığa vuran varlığın unutuluşu ve bundan dolayı insanın köksüz kalması, hümanizmin dayattığı metafiziksel ilkelerin sonucudur. Varlığın kendini yeniden açığa vurmasının iki yolu vardır; sanat ve kökensel düşünme. Techne’nin tahlil edilmesi, tehlikenin bulunduğu yerde kurtuluş imkânının da bulunduğunu gösterir. Zira techne, hem hümanizm sonrası varlığın unutulmasına neden olan modern tekniği hem de varlığa yeni bir dünya açmak suretiyle insan yaşamıyla varlığın münasebetini sağlayan sanatı içerir. Benzer şekilde Dasein’ın tahlili ise varlığı düşünmenin kökenini tesis eden insanın varoluşsal koşullarını ortaya çıkarır.
Keywords : Hümanizm, İnsan, Modern Felsefe, Techne, Varlık, Dasein, Geleneksel Metafizik