PLATON’UN SİYASET DÜŞÜNCESİNİN EVRİMİ

Authors : Ozan YILMAZ

Pages : 41-59

Doi:10.53844/flsf.1063593

View : 9 | Download : 5

Publication Date : 2022-05-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Platon siyasetle ilgili temel düşüncelerini Devlet, Devlet Adamı ve Yasalar adlı diyaloglarında dile getirmektedir. Bu üçlemenin ilki olan Devlet’te Platon, hayalindeki ideal devleti tasvir etmiş ve bu devletin de ancak bilge (filozof) bir kralın yönetiminde gerçekleşmesinin mümkün olabileceğini dile getirmiştir. Devlet eserini yazdıktan sonra bu eserinde ortaya koyduğu filozof kral teorisini gerçekleştirme umuduyla Sicilya’ya kral 1. Dionysos’un sarayına giden Platon gerek 1. Dionysos’ta gerekse de onun yerine tahta geçen 2. Dionysos’ta teorilerini hayata geçirmek için denemeler de bulunmuş; ancak bu iki denemesi de kendisi açısından hüsranla sonuçlanmıştır. Yaptığı bu iki deneme Devlet adlı eserinde ortaya çıkmasına çok düşük bir ihtimal verdiği filozof-kral tipinin gerçekleşmesine olan inancını oldukça zedelemiştir. Öyle ki üçlemenin ikinci eseri Devlet Adamı’nda Platon yine ilk olarak filozof-kral yönetimindeki devletin en iyi devlet olduğunu dile getirmiştir. Ancak bunun gerçekleşebilir bir şey olduğunu düşünmediğinden devletin mümkün mertebe yasalara dayanması gerektiğini, gerçekleşebilir en iyi devletin yasalara dayanan devlet olduğunu ve bu yasaların yöneticiyi de sınırlandırması gerektiğini vurgulamıştır. Son eser olan yasalar ise tamamen artık yasanın egemen olması gerektiğini dile getiren ve devlete dair her şeyin yasalarla belirlenmiş olduğu bir anayasa kitabı niteliği taşımaktadır. Bu makale de Platon’un filozof-kralın egemenliğinden yasaların egemenliğine evrilen siyaset düşüncesinin ana hatlarını ortaya koyma amacı gütmektedir.
Keywords : platon, filozof kral, devlet, devlet adamı, yasalar