SEFALETE ÖVGÜ: ASKETİK AHLÂK VE DEKADANS

Authors : Umut Erdoğan

Pages : 171-194

Doi:10.53844/flsf.1398765

View : 115 | Download : 112

Publication Date : 2024-05-07

Article Type : Research Paper

Abstract :Çilecilik olarak da tanımlanabilecek olan asketizm, Protestan Hıristiyan ahlâkı çerçevesindeki anlamıyla dünyevi zevklerden kaçınmaya dayanan bir yaşama biçimi olarak özellikle Batı Avrupa’daki Hıristiyan ahlâkının temel bir unsurudur. Bireyin yaşamdaki varlığını daha büyük bir varlık seviyesine bağımlı kılarak hayatını düzenleme yoluna gittiği asketik yaşam ahlâkında birey, yüksek manevi kazanımlar için gündelik yaşamın hazlarını inkâr etmektedir. Kalvinizmle birlikte Avrupa’nın modernleşme sürecinde ağırlığı daha da artan asketizm, inananlarını iç dünyacı bir asketizme sıkıştırarak varlıklarının yegane amacını logos-merkezci biçimde kurulmuş Batı metafiziği doğrultusunda aslında Tanrı’ya bağımlı kılmaktadır. İnancın mistik bir konuma geçerek dünyanın gerçekleri içinde özgürleşme ihtimali kalmayan, zayıf, güçsüz ve yalnız hisseden insan için görev bilinciyle kurtuluşa yönelmek dışında bir seçenek kalmamaktadır. Nietzsche’nin nihai olarak nihilizmle sonlanacağını öne sürdüğü bu durum, düşünürün dekadans olarak tanımladığı olguyla da doğrudan bağlantılıdır. Nietzsche’deki dekadans olgusu, bir çürüme olarak Avrupa’nın yaşadığı kültürel krizin asketik Hıristiyan kökenlerine gönderme yapmaktadır. Nietzsche’ye göre Avrupa’nın dini eğilimi, kendi sonunu getirmektedir. Bu makalede de, yerleşik Batı düşünce geleneğinin teolojik dayanaklarından biri olan asketizm ve asketik Hıristiyanlığın, Nietzsche’deki dekadans olgusu bağlamında bir değerlendirmesi yapılması amaçlanmaktadır.
Keywords : Nietzsche, dekadans, asketizm, Hıristiyanlık, Batı metafiziği