Klinik Olmayan Örneklemde Beş Faktör Kişilik Envanteri Belirti Tarama Amaçlı Kullanılabilir mi?: Ön Çalışma

Authors : Arkun TATAR, Tezan BİLDİK, Gaye SALTUKOĞLU, Münevver Güler DİNÇEL

Pages : 181-199

Doi:10.16947/fsmiad.56329

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2014-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Beş Faktör Kişilik Envanteri’nin (5FKE) klinik olmayan örneklemde tarama amaçlı olarak kullanılıp kullanılamayacağı incelenmiştir. Çalışmaya 18-54 yaşları arasında 103 kadın (%62,4), 62 erkek (%37,6) olmak üzere toplam 165 kişi katılmıştır. Kullanılan ölçeklerin içtutarlılık katsayıları, 5FKE’nin faktörlerinin 0,85-0,94, Belirti Tarama Listesi’nin (SCL-90-R) alt ölçeklerinin ise 0,69-0,91 arasında gerçekleşmiştir. SCL- 90-R’nin üç genel alt boyutunun 5FKE’nin faktörleri ile Pearson korelasyon katsayıları ise şu şekildedir. Genel Belirti Düzeyi’nin Gelişime Açıklık ile -0,17, Öz-Denetim / Sorumluluk ile -0,28, Yumuşakbaşlılık / Geçimlilik ile -0,35 ve Duygusal Tutarsızlık ile 0,65 düzeyinde; Pozitif Belirti Toplamı’nın Gelişime Açıklık ile -0,10, Öz-Denetim / Sorumluluk ile -0,20, Yumuşakbaşlılık / Geçimlilik ile -0,23 ve Duygusal Tutarsızlık ile 0,57 düzeyinde; Pozitif Belirti Düzeyi’nin Gelişime Açıklık ile -0,14, Öz-Denetim / Sorumluluk ile -0,28, Yumuşakbaşlılık / Geçimlilik ile -0,33 ve Duygusal Tutarsızlık ile 0,51 düzeyinde korelasyon katsayıları gösterdiği belirlenmiştir. 5FKE’nin Dışadönüklük faktörü, hem Genel Belirti Düzeyi, hem Pozitif Belirti Toplamı hem de Pozitif Belirti Düzeyi ile istatistiksel düzeyde anlamsız ve düşük korelasyon göstermiştir. SCL-90-R’nin üç genel alt boyut toplam puanını yordamak için regresyon analizi yapılmış ve her üç alt boyut toplam puanını yordamada da sadece Duygusal Tutarsızlık faktör puanının istatistiksel düzeyde anlamlı olduğu görülmüştür. Bu çalışma klinik olmayan örneklemde 5FKE’nin özellikle de “Duygusal Tutarsızlık” faktörünün tarama amaçlı kullanılabileceğine ilişkin olarak ipucu sağlamıştır. Ancak konunun daha detaylı incelenmesinin gerekli olduğunu da göstermiştir.
Keywords : Kişilik, Belirti ve Bulgular, Duygulanım Semptomlar, Beş Faktör Kişilik Envanteri, SCL 90 R