Türk Edebiyatı Tarihi Çalışmalarında Hiyerarşik (Piramidal) Mekân Sorunu

Authors : Zeynep Kevser ŞEREFOĞLU DANIŞ

Pages : 433-462

Doi:10.16947/fsmia.1225639

View : 9 | Download : 6

Publication Date : 2022-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışmamızda edebiyat tarihi yazımında izlenen veya izlendiği düşünülen stratejiler aracılığıyla oluşan hiyerarşik insert ignore into journalissuearticles values(piramidal); mekân sorununa dikkat çekmek ve bu sorunun edebiyat tarihinin inşası ve algılanışındaki etkisine odaklanmak istiyoruz. Genel olarak edebiyat tarihlerindeki değerlendirmelerde, yazarın insert ignore into journalissuearticles values(tarihçinin); ideolojisine uygun düşen isimlerin daha üstte, yazarın ideolojisinden farklı noktada verimleri/metinleri, düşünceleri olanların daha altta değerlendirildiği dikkatimizi çekmektedir. Bu dizilişe cinsiyet merkezli baktığımızda ise büyük oranda, erkek edebiyatçıların daha çok merkezî mekânda, piramidin üst tepe noktasında, kadın edebiyatçıların ise büyük oranda marjinal mekânda yani dipte konumlandırıldığı piramidal diziliş öne çıkmaktadır. Bu piramidal mekânın en büyük karakteristiği; erkek edebiyatçılar ve metinleri değerlendirilirken sanat ve edebiyat alanından kavramlar, terimler, benzetmeler kullanılırken, kadın edebiyatçılar ve metinleri için farklı alanlardan, özellikle psikolojiden ödünç alınan kavram ve ifadelerin kullanılması, kadın edebiyatçıların cinsiyetlerinin, kadın oluşlarının vurgulanması, genellikle kadın konusundan bahsettiklerinin öne sürülmesi ve ‘kadınca yazdıkları’nın iddia edilmesidir. Erkek edebiyatçılar için ayrıca gerek duyulmayan cinsiyete ilişkin bu hassasiyet, yazarın edebî üretimlerinden çok cinsiyetine odaklanılan bir bakış açısının sonucu gibi görünmektedir. Piramidal dizilişin beden üzerindeki tezahüründe, tepe noktasının yani aklın erkekle, tabanın yani duygunun kadınla özdeşleşmesine ilişkin bilinç dışı çağrışımların izlerini de görmek mümkündür. Bu çalışmada bizatihi edebiyat tarihi kurgulanırken kullanılan, kullanılagelen kavramların, benzetmelerin, sıfatların, yargıların, kelimelerin kendi içinde hiyerarşi oluşturduğunu, bütün normların hiyerarşik insert ignore into journalissuearticles values(piramidal); mekân düzlemini kurduğunu ve işlettiğini, farklı edebiyat tarihlerinde kadın edebiyatçılar ve metinleri için yer alan değerlendirmelerden yola çıkarak örneklere göstermeye çalışacağız.
Keywords : Edebiyat tarihi, edebiyat eleştirisi, feminist eleştiri, piramidal mekân, hiyerarşi, kadınca yazmak, Literary history, literary criticism, feminist criticism, pyramidal space, hierarchy, writing feminine