İki Dil ve Kültür Arasında Bir İsim: Şemsettin Sami

Authors : Uğur Sezer

Pages : 241-266

Doi:10.16947/fsmia.1609852

View : 76 | Download : 100

Publication Date : 2024-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Arnavut kökenli olmasının yanı sıra Osmanlı Devleti’nin bir memuru olarak ömrünün büyük kısmını İstanbul’da geçiren Şemsettin Sami (1850-1904) yaşadığı dönem, yaptığı bilimsel çalışmalar ve faaliyetleri ile iki dil ve kültür sahasında önemli faaliyetlerde bulunmuştur. Büyük bir yazar olan Şemsettin Sami dil bilimci, oyun yazarı ve gazetecilik gibi çok yönlü entelektüel bir kimliğe sahiptir. Vefatının ardından yüz yirmi yıl geçmiş olmasına rağmen eserleri hâlâ önemini korumaktadır. Çalışmalarının büyüklüğü sayesinde hem Albanoloji hem de Türkoloji sahasındaki yazarların kendisine yakınlık duyduğu ve sahiplendiği bir bilim insanı olmuştur. Bununla beraber kendisi hakkında Arnavut akademisinde yapılan çalışmalarda çoğunlukla Arnavut diline ve kültürüne, Türk akademisinde ise Türk diline ve kültürüne yapmış olduğu katkılar üzerine odaklanılmıştır. Bu nedenle hakkında yapılan çalışmaların çoğunda faaliyetlerinin bir tarafı öne çıkarılırken bir tarafı ise genellikle ihmal edilmiştir. Bu büyük yazarın çalışmalarına bütüncül bakmak ve çalışmalarının ele alındığı dönemin tarihî, siyasi ve sosyolojik yapısını incelemek gerekmektedir. Bu itibarla makalede Şemsettin Sami’nin Arnavutça ve Türkçe çalışmalarına ve faaliyetlerine bütüncül olarak odaklanılmaya çalışılmıştır. Böylece Şemsettin Sami’nin Arnavut dili ve kültürü ile Türk dili ve kültürüne dair katkıları incelenmiştir.
Keywords : Şemsettin Sami, İstanbul, Albanoloji, Türkoloji, Dil tarihi