İMAM MUHAMMED’İN İKTİSADİ GÖRÜŞLERİ VE DEĞER TEORİSİ İLE MÜNASEBETİ

Authors : Seyyit Ali Albayrak

Pages : 31-38

View : 48 | Download : 54

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma Hanefi ekolünün önemli isimlerinden biri ve aynı zamanda Ebu Hanife’nin de öğrencisi olan İmam Muhammed eş-Şeybâni’nin iktisadi görüşlerini modern iktisattaki değer teorisi bağlamında ele almayı amaçlamaktadır. İmam Muhammed, kendi çağdaşlarının aksine altın ve gümüş para dışındaki para türlerinin toplumun kabulüyle ve yaygın kullanımı diyebileceğimiz ıstılahıyla altın ve gümüş para gibi ele alınacağını değerlendirmiş, konuyla ilgili hükümlerini de bu zeminde şekillendirmiştir. İmam Muhammed dışındaki fakihler, altın ve gümüşün hılkaten para (yaratılışları itibariyle değerlerini bizzat kendisinden alan) altın ve gümüş dışındaki para türlerinin ise ıstılahen para olduğu kanaatindedirler. Bu bağlamda İmam Muhammed toplum kabulüyle para işlevini yerine getiren ıstılahen para türlerini (örneğin felsler) hılkaten para olan altın ve gümüş paralarla aynı hükme tabi tutmuştur. Bu anlamda paranın değeri hakkında iki teori karşımıza çıkmaktadır. Bunlardan biri emek-değer teorisi, diğeri ise sübjektif değer teorisidir. Değer teorisine göre bir mal ve veya hizmetin değeri, o mal veya hizmet için harcanan emeğe eşittir. Buna göre, değerin belirlenmesindeki temel faktör emektir. Sübjektif değer teorisine göre ise, mal veya hizmetlerin objektif ve ölçülebilir bir değeri yoktur. Bir malın veya hizmetin değeri toplum kabulü gibi çeşitli sebeplerle değişebilir. Buna göre İmam Muhammed’in altın ve gümüş para dışındaki para türlerini sübjektif değer teorisi bağlamında değerlendirdiğini söylemek mümkün görünüyor.
Keywords : İslam Hukuku, İktisat, İslam İktisadı, İmam Muhammed, Değer Teorisi