Sklerodermalı Bireylerde Öz Yönetimle İlişkili Faktörlerin İncelenmesi

Authors : Emirhan Karakuş, Fulden Sari, Aslıhan Avanoğlu Güler, Deran Oskay, Çiğdem Öksüz

Pages : 21-22

View : 62 | Download : 72

Publication Date : 2023-11-22

Article Type : Conference Paper

Abstract :Öz yönetim, bireylerin kronik hastalıklarıyla günlük yaşamlarında aktif olarak baş ettikleri bir süreçtir. Skleroderma öz yönetim düzeyi düşük olan nadir görülen romatizmal hastalıklardan biridir. Bu çalışmanın amacı sklerodermalı bireylerde öz yönetimle ilişkili faktörleri incelemektir. Çalışmaya bireylerin 28’i kadın olmak üzere 23-65 yaş arasında 29 kişi katıldı. Öz yönetimi değerlendirmek için Kronik Hastalıklarda Öz-Etkilik Ölçeği (KHÖÖ), hastalık şiddetinin ve fiziksel aktivitenin değerlendirilmesinde Skleroderma Sağlık Değerlendirme Anketi (SHAQ), yaşam kalitesinin değerlendirilmesinde Kısa Form-12 (SF-12), yorgunluk düzeylerinin değerlendirilmesinde Yorgunluk Şiddeti Ölçeği (YŞÖ), uyku kalitesini değerlendirmesinde Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ), aktivite performansı ve memnuniyetinin değerlendirilmesinde Kanada Aktivite Performans Ölçeği (KAPÖ) kullanıldı. Ölçekler online formlar vasıtasıyla bireylere gönderildi. Bireylerin yaşları ortalama 41.38 ± 11.40, hastalık süreleri ortalama 8.01 ± 7.99’dur. Öz yönetim ve hastalık şiddeti arasında (r = -0.677, p<0.01), günlük yaşamdaki fiziksel aktiviteleri arasında (r = -0.619, p<0.01), yorgunluk şiddetleri arasında (r = -0.701, p<0.01), fiziksel yaşam kalitesi arasında (r = 0.703, p<0.01), mental yaşam kalitesi arasında (r = 0.585, p<0.01), uyku kalitesi arasında (r = -0.459, p<0.05), aktivite performansı arasında (r = 0.606, p<0.01) ve aktivite memnuniyeti arasında (r = 0.497, p<0.01) istatiksel olarak anlamlı ilişki bulundu. Öz yönetim birçok faktör ile ilişkilidir. Öz yönetim becerisini arttıracak interdisipliner programların veya müdahalelerin bu alanlarda ne gibi değişiklere yol açacağı incelenmelidir. Böylece bireylerin yorgunluk ve hastalık şiddeti azalabilir; yaşam kalitesi, uyku kalitesi, aktivite performansı ve memnuniyeti artabilir.
Keywords : hastalık yönetimi, romatizmal hastalıklar, sistemik skleroz, skleroderma, öz yönetim