Romatoid artritte pulmoner tutulumda değerlendirme

Authors : Selin Bayram

Pages : 11-12

View : 37 | Download : 65

Publication Date : 2023-11-22

Article Type : Conference Paper

Abstract :Romatoid artrit (RA) nedeni bilinmeyen ve eklemleri etkileyen bir hastalık olmasına rağmen birçok eklem dışı bulgusu vardır. Pulmoner sistem RA’da sıklıkla etkilenerek morbidite ve mortalitenin artmasına neden olur. Parankim, plevra, damarlar, havayolu gibi birçok bölge etkilenmekle birlikte, en ciddi akciğer tutulumu intersisyel akciğer hastalığıdır (İAH). RA ilişkili İAH kliniğini gösteren hastalar, RA’lıların yaklaşık %10’unu oluşturmaktadır, klinik göstermeyen İAH prevalansı ise yaklaşık %60’tır. RA ile ilişkili İAH’nin sigara öyküsü, ileri yaş, erkek cinsiyet, HLA-DRB1 geni gibi genetik yatkınlıklar arasında etkileşimi içerdiği düşünülmektedir. Histopatolojik ve radyolojik olarak sıklıkla olağan intersisyel pnömoni şeklinde görülür, bunu sıklıkla nonspesifik intersisyel pnömoni izler. Solomon ve ark. olağan intersisyel pnömoni paterni ile takip edilen hastaların sağkalım süresinin nonspesifik intersisyel pnömoni paternine sahip hastalara göre daha kısa olduğunu bulmuşlardır. 2005’ten 2018 yılına kadar RA ve RA ilişkili İAH hastalarını takip eden yakın tarihli retrospektif bir çalışmada RA ile ilişkili genel ölüm oranlarının düşmesine rağmen, RA ile ilişkili İAH’de ölüm oranlarının sabit kaldığı bulunmuştur. RA ile ilgili geliştirilmiş tedaviler genel sonuçların iyileşmesine yol açmakla birlikte, RA ile ilişkili İAH grubunda sınırlı etkiye sahiptir. RA ilişkili pulmoner tutulumda fizyoterapide inspeksiyon, dispne, öksürük, göğüs ağrısı, solunum fonksiyon testi, solunum kas kuvveti ve enduransı, egzersiz kapasitesi, periferik kas kuveti, fiziksel aktivite ve yaşam kalitesi gibi değerlendirmeler yapılmaktadır. Efor sırasında ortaya çıkan dispne, İAH’de çok sık görülen bir yakınmadır. RA’da hastalığın ilerlemesi, ilaç toksisitesi, solunum/kardiyovasküler morbiditelere bağlı efor sırasında dispne gelişebilmektedir. Hastalarda restriktif solunum fonksiyon bozukluğunun yanı sıra obstrüktif solunum fonksiyon bozukluğu da görülmektedir. RA’lı hastalarda kardiyopulmoner dekondüsyona neden olan azalmış solunum kas kuvveti, akciğer hacimleri, oksijen tüketimi, 6DYT mesafesi görülmektedir. 6-dakika yürüme testi (6DYT) mesafesi 345m’nin altında olan hastalarda kardiyovasküler nedenlerle hastaneye yatış ve mortalite riski yüksektir. Oksijen tüketim seviyesinin düşmesi de RA\'lı hastalarda kardiyovasküler hastalık riskini artırarak mortaliteye neden olmaktadır. RA\'lı hastalarda son zamanlarda Glittre günlük yaşam aktiviteleri testi ve desteksiz üst ekstremite testi gibi fonksiyonelliği ve enduransı değerlendiren testler kullanılmaktadır. RA\'lı hastalarda kas kütlesinin azalması, yağ kütlesinin artmasıyla karakterize romatoid kaşeksi görülmektedir. RA’lı hastalarda periferik kaslar hastalığın erken evrelerinde etkilenmekte ve klinik remisyonda dahi kas patolojisi ve güçsüzlüğü devam etmektedir. RA’lı hastalarda azalmış fiziksel aktivite lokomotif sendrom ve kırılganlık oranını artırmaktadır.
Keywords : romatoid artrit, intersisyel akciğer hastalığı, solunum kasları, egzersiz kapasitesi