Şanlıurfa’da Postpartum Dönemde Kadınların Aile Planlamasına Yönelik Tutum ve Davranışları

Authors : Gurbet Ortaç, Fatma Koruk

Pages : 54-65

Doi:10.52881/gsbdergi.1421328

View : 69 | Download : 58

Publication Date : 2024-08-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Giriş: Postpartum dönem, kadınların aile planlaması yöntemlerine karşı ılımlı olduğu ve destek verildiğinde uygulamayı büyük oranda kabul ettiği bir dönemdir. Amaç: Araştırma, Şanlıurfa’da postpartum dönemde kadınların aile planlamasına yönelik tutum ve davranışlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan araştırmanın evrenini, Şanlıurfa il merkezinde Aile Sağlığı Merkezlerinden sağlık hizmeti alan, son altı 6 içinde doğum yapmış kadınlar oluşturmuştur. Örneklem seçimi için küme örnekleme yöntemi kullanılmıştır ve toplam 330 kadın ile araştırma tamamlanmıştır. Veriler, Veri Toplama Formu ve Postpartum Dönemdeki Kadınların Aile Planlaması Tutum Ölçeği (PAPTÖ) aracılığıyla Şubat-Mayıs 2022 tarihleri arasında toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; tanımlayıcı istatistiklerden yüzde, ortalama, standart sapma, tek değişkenli analizlerden Ki-kare ve Man Whithney-U testi kullanılmıştır. Bulgular: Kadınların %71,5’i herhangi bir aile planlaması yöntemi kullanmaktadır ve bunların %39,0’u modern yöntem iken %32,5’i geleneksel yöntemdir. Modern yöntemlerden en fazla kullanılan kondom (%20,9) ve geleneksel yöntemlerden en fazla kullanılan geri çekmedir (%32,1). Kadınların PAPTÖ puan ortalaması 90,4±6,7’dir. Evde en çok Türkçe konuşan, kendisinin ve eşinin öğrenim düzeyi yüksek olan, eşinin yaş ortancası daha yüksek olan, eşi bir işte çalışan, sağlık güvencesi olan, çekirdek ailede yaşayan, ideal çocuk sayısı daha az olan, iki yıldan daha kısa aralarla doğum yapma öyküsü olan ve PAPTÖ puan ortalaması daha yüksek olan kadınların postpartum aile planlaması yöntem kullanım düzeyinin daha yüksek olduğu saptanmıştır (p<0,005). Sonuç: Araştırma, postpartum dönemde kadınların aile planlamasına yönelik tutumlarının olumlu olduğunu, ancak modern aile planlaması yöntem kullanımının istenilen düzeyde olmadığını; sosyo-demografik ve doğurganlık özellikleri ile aile planlamasına yönelik tutumun postpartum dönemde aile planlaması yöntem kullanımını etkilediğini göstermiştir.
Keywords : Kadın, aile planlaması, postpartum dönem, tutum ve davranış