Karaciğer Transplantasyonu Yapılan Hastalarda İmmünsupresif İlaç Kullanımına Uyum: Tek Merkez Deneyimi

Authors : Zeliha ÖZDEMİR KÖKEN, Sabri KARAHAN, Rana Elçin SEZER, Osman ABBASOĞLU

Pages : 88-95

Doi:10.46332/aemj.785045

View : 18 | Download : 3

Publication Date : 2020-12-12

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu çalışma karaciğer transplantasyonu yapılan hastalarda immünsupresif ilaç kullanımına uyumu belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araçlar ve Yöntem: Bu kesitsel-tanımlayıcı araştırma, Hacettepe Üniversitesi Karaciğer Nakil Merkezi’nde Aralık 2018- Eylül 2019 tarihleri arasında yürütülmüştür. Çalışmaya bu merkezde karaciğer transplantasyonu yapılmış olan 31 hasta dahil edilmiştir. Çalışma verileri “İmmünosupresif Tedaviye Uyum Ölçeği” ve “İmmünsupresif İlaç Kullanı-mına Uyum Ölçeği” kullanılarak elde edilmiştir. Bulgular: Katılımcıların İmmünsupresif İlaç Kullanımına Uyum Ölçeği puan ortalaması 48.10±6.61 ve İmmünosup-resif Tedaviye Uyum Ölçeği puan ortalaması 10.90±1.16 olarak bulunmuştur. Her iki ölçekten elde edilen puanlara göre katılımcıların %13’ünün immünsupresif ilaç kullanımına uyumunun düşük olduğu saptanmıştır. İmmünsupresif İlaç Kullanımına Uyum Ölçeği puanları ile transplantasyon sonrası geçen süre arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki saptanmıştır (r=-0.437, p=0.016). Katılımcıların İmmünosupresif Tedaviye Uyum Ölçeği puanları ile çalışma durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur (t=-2.357; p=0.026). Sonuç: Karaciğer transplantasyon merkezlerinin, transplantasyon yapılan hastalarda immünsupresif ilaç kullanımına uyumunun çeşitli ölçüm araçları ile değerlendirilerek hasta gereksinimleri doğrultusunda uyumu iyileştirecek yöntem ve stratejiler geliştirilmesinin gerekli olduğunu düşünüyoruz.
Keywords : immünsupresif ajan, karaciğer nakli, tedaviye uyum, tedaviye uyumsuzluk