Atıksu arıtma çamurlarının yakılmasıyla oluşan küllerin yapı malzemesi olarak geri kazanımı

Authors : Berna YİĞİT, Güray SALİHOĞLU, Ali MARDANİ-AGHABAGLOU, Nezih Kamil SALİHOĞLU, Süleyman ÖZEN

Pages : 1647-1664

Doi:10.17341/gazimmfd.544678

View : 16 | Download : 7

Publication Date : 2020-04-07

Article Type : Research Paper

Abstract :Bursa ili kentsel atıksu arıtma tesislerinde oluşan arıtma çamurları, 2017 yılından itibaren Bursa Su ve Kanalizasyon İdaresi’ne bağlı 400 ton/gün kapasiteli bir akışkan yataklı yakma tesisinde yakılarak bertaraf edilmektedir. Yakma sürecinin sonunda her ay bertaraf edilmeyi bekleyen ortalama 615 ton kül oluşmaktadır. Bu çalışmanın amacı çamur yakma sürecinin sonunda oluşan atık çamur küllerinin yapı malzemesi olarak geri kazanılıp kazanılamayacağını araştırmaktır. Bu amaçla çamur küllerine stabilizasyon/solidifikasyon (S/S) ve jeopolimerizasyon teknolojileri uygulanmıştır. Bağlayıcı malzeme olarak Portland çimentosu, termik santral uçucu külü ve mermer çamuru kullanılmıştır. S/S örnekleri su, jeopolimer örnekleri 8MNaOH ve NaSilNaOH çözeltileriyle aktive edilmiştir. Hazırlanan pasta örnekleri 28 günlük hava kürü sonunda basınç dayanımı ve ağır metal sızma testlerine tabi tutulmuştur.  Çamur külü kullanılarak hazırlanan S/S örneklerinde 21,8 MPa, jeopolimer örneklerinde ise 50,0 MPa düzeylerine ulaşan basınç dayanım değerleri elde edilmiştir. Atık çamur külü içeren bazı örneklerin basınç dayanım düzeylerinin, atık içermeyen kontrol örneklerinin basınç dayanım düzeylerinden yüksek olması dikkat çekmiştir. Sızma testi sonucunda çamur külüyle hazırlanan örneklerin tehlike sınır değerlerinin oldukça altında kaldığı görülmüştür. Gerek sızma testi gerekse basınç dayanım testi sonuçları, çamur küllerinin, yapı malzemesi olarak değerlendirilmesi gereken bir potansiyel vadettiğini göstermektedir. 
Keywords : Stabilizasyon Solidifikasyon, Jeopolimerizasyon, Basınç Dayanımı, TCLP