Termal sürtünmeli delme işleminde oluşan kovan boyutları ve mikro sertlik değişimlerinin araştırılması

Authors : Cebeli ÖZEK, Muhammet BAL

Pages : 511-526

Doi:10.17341/gazimmfd.556943

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2020-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Sürtünmeli delme, dönen bir takım ile iş parçası-takım ara yüzeyinde sürtünme sonucu oluşan ısının etkisiyle delik delme yöntemidir. Bu yöntemin amacı, ince cidarlı saclarda, deliğin üst kısmında oluşan çeper ve alt kısmında meydana gelen kovan için bağlantı uzunluğunun artırılmasıdır. Çalışma için, otomotiv ve havacılık endüstrisinde yaygın olarak kullanılan, t=2-10 mm kalınlıklarında A7075-T651 alaşımı ve St37 çelik saclar seçilmiştir. Deneysel çalışmalar TYT400 freze tezgâhında devir sayısı n=1120 d/d, f=25 mm/dak ilerleme hızında yapılmıştır. Takım koniklik açısı θ=36°, Ød=5, Ød=10, Ød=15,   Ød=20 mm çaplarında özel imal edilmiş yüksek hız çeliği (HSS) ve tungsten karbür (WC) takımlar kullanılmıştır. Çalışma takım çapının ve malzeme kalınlığının kovan yüksekliği, kovan çeper kalınlığı, mikro sertlik ve mikro yapı üzerindeki etkilerinin araştırılması amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın sonucu olarak, A7075-T651 alaşımında en büyük kovan çeper kalınlığı h ç =4,25 mm, en düşük kovan çeper kalınlığı h ç =0,965 mm, en yüksek kovan boyu h a =13,40 mm, en düşük kovan boyu ise h a =3,43 mm olarak elde edilmiştir. St37 çeliği için ise en büyük kovan çeper kalınlığı h ç =4,25 mm, en düşük kovan çeper kalınlığı h ç =0,75 mm,   en yüksek kovan boyu ha=15,30 mm, en düşük kovan boyu h a =4,16 mm olmuştur. En yüksek mikrosertlik değeri; A7075-T651 alaşımı için 82,3 HV, St37 çeliği için ise 183 HV olduğu tespit edilmiştir. Takım çapı ve malzeme kalınlığının kovan çeper kalınlığı, kovan yüksekliği ve mikro sertlik üzerinde önemli bir etkisinin olduğu gözlenmiştir.
Keywords : Sürtünmeli delme, Kovan yüksekliği, Kovan çeper kalınlığı, Mikro sertlik