NEOLİBERALİZMDE MERKEZİLEŞME-YERELLEŞME GERİLİMİ: İL ÖZEL İDARELERİ, YİKOB ÖRNEKLERİ VE YERELDE MERKEZİLEŞME

Authors : Ali Mert TAŞCIER

Pages : 650-662

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2018-09-07

Article Type : Research Paper

Abstract :Neoliberal politikaların, teori ve uygulamasındaki çelişkileri, pragmatik yapısının etkisiyle, ağır uluslararası ekonomik ve sosyal krizlere rağmen yaşamasının nedenidir. Teoride sıklıkla vurgulanan sınırlı ve etkin devlet, serbest piyasa gibi ilkelerin hiç uygulamadığı rahatlıkla söylenebilir. Ayrıca, Türkiye gibi ülkelerde askeri darbeler eliyle sosyal devlet ilkelerini geniş kitlelere rağmen tasfiye etmeye çalışarak yerleşen neoliberalizmin, toplumlar nezdinde kabul görebilmesi için son dönemlerde yaşadığı dönüşüm ve sıklıkla kullandığı katılım, şeffaflaşma, yerelleşme gibi ilkelerinin uygulanıp uygulanmadığı sorgulanmaktadır. Neoliberal politikaların egemen olduğu Türkiye örneğinden de görüleceği gibi, kamu yönetimi alanında en çok belirtilen hedeflerden biri olmasına rağmen yerelleşmenin gerçekleşmediği, aksine merkezileşmenin daha da pekiştiği söylenebilir. Çünkü, neoliberal politikaların ana amacı kârlılığın artırılması ve sermayenin küresel ölçekte serbest hareket edebilmesidir. Amaca hizmet etme noktasında merkezileşme ya da yerelleşme gibi sabit bir tercihin olması beklenmemelidir. Bunun son uygulaması ise 6360 sayılı kanundur. Yerel yönetimlere ilişkin olmasına rağmen, büyükşehir belediyesi statüsündeki illerde kaldırdığı yerel yönetim birimlerinden il özel idaresinin yerine kurduğu merkezi yönetimin taşra teşkilatı niteliğindeki Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarının uygulamalarından örnekler incelendiğinde, merkezileşmenin nasıl pekiştiği ve yerelde merkezileşme biçiminde yeni bir tip yapılanmanın kurulduğu görülecektir. Çalışmada neoliberalizmin ne olduğu, merkezileşme-yerelleşme gerilimiyle ilişkisi, 6360 sayılı kanunun getirdikleri, il özel idarelerinin kaldırılması, YİKOB’ların kurulması ve uygulama örnekleriyle merkezileşmenin nasıl pekiştiği anlatılmaya çalışılacaktır.
Keywords : Neoliberalizm, Yerelleşme, Merkezileşme, 6360 Sayılı Kanun, Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları