Hakemlerin Problem Çözme Becerileri İle Öz Yeterlikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Authors : Aydın KARAÇAM, Atilla PULUR

Pages : 115-130

Doi:10.31680/gaunjss.519158

View : 16 | Download : 5

Publication Date : 2019-03-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışmanın amacı hakemlerin problem çözme becerileri ile öz yeterlikleri arasındaki ilişkinin bazı demografik değişkenlerle birlikte incelenmesidir. Çalışma ilişkisel tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Çalışmanın örneklemi uygun örnekleme yöntemi ile oluşturulmuştur. Çalışmaya 2017-2018 sezonunda aktif olarak hakemlik yapan %50’si (n:122) futbol, %26’sı (n:62) basketbol ve %24’ü (n:58) hentbol hakemi olmak üzere 242 kişilik hakem grubu katılmıştır. Çalışmaya katılan hakem grubunun %16,5’ini (n:40) kadın, % 83,5’ini (n:202) erkek hakemler oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, Hepler ve Peterson (1982) tarafından geliştirilen problem çözme envanteri (PÇE) ve Karaçam ve Pulur (2017a) tarafından geliştirilen hakem öz yeterlik ölçeği (HÖYÖ) kullanılmıştır. Değişkenler arası ilişkilerin belirlenmesi için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı, ikili karşılaştırmalarda t testi ve çoklu karşılaştırmalarda tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Yapılan analizlerde hakemlerinin PÇE toplam puanı ile eğitim düzeyleri arasında yüksek lisans mezunu hakemler lehine anlamlı fark olduğu görülmüştür ( p < .05). H akemlerin HÖYÖ toplam puanı, fiziksel yeterlik, oyun bilgisi ve baskı alt boyutu ile hakemlik branşları arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Hakemlerinin PÇE toplam puan ile yaşları ve hakemlik yılları arasında negatif yönlü ve anlamlı ilişki olduğu görülmüştür( p < .05). H akemlerinin HÖYÖ toplam puan, fiziksel yeterlik, oyun bilgisi, karar verme, baskı ve iletişim puanları ile yaş ve hakemlik yılları arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişki olduğu görülmüştür( p < .05). Hakemlerin PÇE toplam puan ile HÖYÖ toplam puan fiziksel yeterlik, oyun bilgisi, karar verme, baskı ve iletişim değişkenleri negatif yönlü ve anlamlı ilişkili oldukları görülmektedir( p < .05). Çalışmanın sonucunda hakemlerin problem çözme becerilerinde eğitim, yaş ve hakemlik yıllarının, öz yeterliklerinde ise yaş ve hakemlik yıllarının önemli değişkenler olduğu görülmüştür. Ayrıca hakemlerin problem çözme becerileriyle öz yeterliklerinin birbirini olumlu yönde etkilediği görülmüştür.
Keywords : Futbol Hakemi, Basketbol Hakemi, Hentbol hakemi, Problem çözme, Öz yeterlik