Aşılamanın Tuz Stresinde Domates Meyvesinin Bazı Kalite Parametreleri Üzerine Etkisi

Authors : Nurullah Bayram, Naif Gebeloğlu

Pages : 116-125

View : 31 | Download : 59

Publication Date : 2024-06-12

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı domateste farklı anaçlar üzerine aşılamanın tuz stresi altında domates meyvelerinde kalite özelliklerine etkisi araştırılmıştır. Denemede 9 farklı domates aşı anacı kullanılmıştır (Amaron F₁ Fı (Antalya Tarım), Beaufort F₁ Fı (Antalya Tarım, Monsanto), Hamarat F₁ 9T7379 (Multi Seeds), Embajador RZ Fı (Rijk Zwaan), Armstrong F₁ 500292 (Syngenta), UG 5433 Fı, Suketto F₁ Fı (United Genetics), Sarar F₁ Fı ve Kalyon Fı (Yüksel Tohum)). Aşısız ve kendi üzerine aşılı bitkiler kontrol olarak kullanılmıştır. Aşılamada ticari çeşit olarak Alsancak F1 sırık domates çeşidi (Yüksel Tohum) kullanılmıştır. Fideler 20 Nisan 2023 tarihinde dikilmiştir. Bitkiler serada topraksız tarım koşullarında ve torf +perlit (3:1) ortamında yetiştirilmiştir. Bitkilerin gübrelenmesinde Hoagland besin solüsyonu modifiye edilerek kullanılmıştır. Denemede kontrol ve 3 farklı tuz konsantrasyonu kullanılmıştır. Kontrol uygulamasında Hoagland besin solüsyonu çiçeklenmeye kadar EC 1,80 dS m−1, çiçeklenmeden sonra EC 2,0 dS m−1 olacak şekilde kullanılmıştır. Besin solusyonunun pH’sı 6,5 olacak şekilde ayarlanmıştır. Tuz stresi uygulamasında 25, 50 ve 75 mM NaCl kullanılmıştır. Deneme tesadüf parselleri deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüş, her parselde 6 bitki yetiştirilmiştir. Çalışmada suda çözünebilir kuru madde (sçkm-brix) (%), elektriksel iletkenlik (EC) (dS/m), pH, titre edilebilir asit miktarı (titrasyon asitliği) (%) (sitrik asit), ve meyve eti sertliği ölçümleri yapılmıştır. Tuz stresi domates meyvelerinde tat ve aromaya etki eden kalite parametrelerinde önemli artışlar sağlarken, aşı uygulamalarının etkisi anaçlara göre değişmiştir. Artan tuz konsantrasyonları suda çözünebilir kuru madde, titrasyon asitliği, elektriksel iletkenlik ve meyve eti sertliğinde lineer bir artış sağlamıştır. Meyve pH içeriği ile tuzluluk arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Kontrol bitkileri dışında 9 anaç içinde tuz stresi koşullarında bariz olarak bir anaç öne çıkmamıştır. Bununla beraber bazı aşı kombinasyonları kontrole göre kalite parametrelinde artış sağlamıştır. Özellikle yüksek tuz konsantrasyonlarında aşılama suda çözünebilir kuru madde, titre edilebilir asit miktarı ve meyve eti sertliğini artırmıştır.
Keywords : SÇKM, pH, Elektriksel iletkenlik, Meyve sertliği, Titre edilebilir asit, Tuz stresi