Programlı Hücre Ölümü; Apoptoz

Authors : Tuğba DAĞDEVİREN

Pages : 120-135

View : 8 | Download : 8

Publication Date : 2021-12-26

Article Type : Review Paper

Abstract :Organizmada yaşam, belirli aşamalardan oluşmaktadır. Bunlar; doğum, canlılığın devamı olan üreme, yaşlanma ve nihayetinde ölümdür. Yaşamın bu şekilde devam edebilmesi için canlıyı oluşturan temel fonksiyonlar arasında bir denge vardır. Organizmada yeni hücreler oluşurken, var olan hücrelerin bir kısmı da hücre ölümü ile ortadan kaldırılmaktadır ve böylece ölüm ile yaşam arasındaki denge korunmaktadır. Fizyolojik ve patolojik durumlarda hücreyi ölüme götüren ve işleyişleri farklı olan iki mekanizma vardır, nekroz ve apoptoz. Apoptoz, programlı hücre ölümü olarak bilinen enerjiye bağımlı fizyolojik bir süreçtir. Apoptoz, embriyolojik gelişim ve erişkin dokuların devamlılığında kritik rol oynar. Programlı hücre ölümü organizmanın ihtiyaç duymadığı, biyolojik görevini tamamlamış ya da hasarlı hücreleri genetik düzeyde de kontrol ederek yok eden bir mekanizmadır. Apoptoz hızının bozulduğu, yavaşladığı veya arttığı durumlarda çeşitli hastalıklar ortaya çıkmaktadır. Apoptozu düzenleyen mekanizma, çeşitli proteinleri ve molekülleri içerir. Bu moleküllerin karşılıklı aktivasyonu apoptozun gerçekleşmesi için önemlidir. Bu derlemede, programlı hücre ölümünün nasıl gerçekleştiği, apoptotik yolaklara ait moleküler mekanizmaların neler olduğu ve apoptozun belirlenmesinde kullanılan çeşitli yöntemler genel hatlarıyla ifade edilmiştir.
Keywords : Apoptoz, Bcl 2, Kaspaz