Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Yapıtlarından Farklı Disiplinlerde Yararlanma (Sosyal Bilgiler Dersi İçin Bir Yazınsal Okuma Önerisi)

Authors : Erhan ŞEN, Erhan GÖRMEZ

Pages : 1724-1770

Doi:10.29299/kefad.842260

View : 18 | Download : 8

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Sosyal Bilgiler dersinde yazınsal yapıtlarından yararlanma konusunda örnek bir okuma listesi ortaya koymayı amaçlayan bu çalışma, nitel araştırma deseninde yapılandırılmıştır. Veri toplama yöntemi olarak doküman analizine, verilerin çözümlenmesi için de betimsel analize başvurulmuştur. Çalışma kapsamında incelenen 30 çocuk ve gençlik edebiyatı yapıtı amaçlı örneklem tekniğiyle belirlenmiştir. Bu yapıtların belirlenmesinde uzman görüşlerinden, alanyazın taramasından, sosyal bilgiler ders kitaplarından, derse ait öğretim programından ve çeşitli yayınevlerine ait kitap kataloglarından yararlanılmıştır. Çalışmada elde edilen bulgulara göre önerilen yazınsal yapıt listesinde yer alan kitapların çoğunlukla insan değişkeniyle [birey ve toplum (n: 10); insanlar, yerler ve çevreler (n: 8)] ilişkili olduğu; bu yapıtlarda çeşitli değerlere [dayanışma (n: 22), duyarlılık (n: 20), saygı, sevgi ve barış (n: 20), sorumluluk (n: 19)] yer verildiği; Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programının birçok boyutuyla (özel amaç, temel beceriler, değerler eğitimi ve öğrenme alanları) ilişkili olduğu görülmüştür. Bunun dışında okuma listesine alınan yapıtların sınıf düzeyiyle yazınsal yapıt arasında [5. sınıf (n: 10); 6. sınıf (n: 9); 7. sınıf (n: 6) ve 8. sınıf (n: 5)] ters orantı belirlenmiştir. Bu dağılımdaki temel nedenin öncelikle çocuk edebiyatının seslendiği hedef kitleden kaynaklandığı söylenebilir. Çalışma kapsamında önerilen okuma listesine ilişkin genel bir değerlendirme yapıldığında bu yapıtların sosyal bilgiler öğretiminde etkili biçimde kullanılabileceği ve özellikle değerler eğitiminde işlevsel bir rol üstlenebileceği söylenebilir.
Keywords : Çocuk Edebiyatı, Gençlik edebiyatı, Sosyal bilgiler