Orta Yaş Üzeri Yetişkinlerin Gözüyle Geçmişten Günümüze Çocuk Oyunlarının Sosyal Bilgiler Bağlamında İncelenmesi: Fenomenolojik Bir Araştırma

Authors : Tuğba Selanik Ay, Gülsüm Tufan

Pages : 863-904

Doi:10.29299/kefad.1251369

View : 23 | Download : 25

Publication Date : 2024-08-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırma, geçmişten günümüze çocuk oyunlarındaki değişimi ve etkilerini orta yaş ve üzeri yetişkinlerin görüşlerine dayalı olarak ortaya koyarak sosyal bilgiler dersi öğretim programının temel bileşenleri bağlamında bu görüşleri analiz etmeyi amaçlayan fenomenolojik bir araştırmadır. Sosyal bilgiler dersi bireyleri toplumsallaştırmayı, kültürel aktarımı, 21. yüzyıl becerileriyle donanmış küresel vatandaşlar yetiştirmeyi amaçlayan bir ders olma özelliğine sahiptir. Çocuk oyunları da sosyal bilgiler dersinde okul içi ve okul dışında kimi zaman açık kimi zaman örtük biçimde bu amaca hizmet eden eğitsel araçlardır. Son yıllarda günümüz çocuklarının oyun anlayışında dijital oyunlara doğru bir kayma yaşanmış, şehir yaşamı, pandemi gibi faktörler de bu durumu tetiklemiştir. Geçmişteki oyun ve günümüzdeki oyun anlayışı arasında ortaya çıkan farklılıklar ve değişimin bireysel ve toplumsal etkilerini ortaya koymada orta yaş ve üzeri yetişkinlerin deneyim ve gözlemlerinden yararlanılmak istenmiştir. Orta yaş ve üzeri yetişkinler kendileri oyun oynamış, çocuklarının oyun çağını gözlemlemiş ve şu anda da birçoğu torunlarının oyun oynama durumlarını gözlemleyebilmektedir. Bu bağlamda yeterli deneyime sahip oldukları düşünülerek fenomenolojinin doğasına uygun biçimde 15 orta yaş ve üzeri yetişkin katılımcı grubu olarak belirlenmiştir. Katılımcılarla yapılan görüşmeler oyun oynamanın bireylerin, bilişsel, fiziksel, akademik ve toplumsal katkıları vurgulanmıştır. Geçmişten farklı olarak günümüzde oynanan çocuk oyunlarının daha bireysel, kapalı alanlarda oynanan, sosyalleşme üzerinde olumsuz etkileri bulunan, şiddeti özendiren; yardımlaşma, dayanışma gibi değerlere ters düşen oyunlar olduğu biçiminde görüşlerini belirtmişlerdir. Sonuçlar sosyal bilgiler öğretim programı temel bileşenleri bağlamında ele alındığında, çocuk oyunlarının beceri kazanma, sosyalleşme, kültürel aktarım ve değerler eğitimi gibi pek çok açıdan katkılar sunduğunu ortaya koymuştur. Elde edilen sonuçlar ışığında Sosyal bilgiler derslerinde değerler eğitimi, beceri kazandırma, kültürel aktarım gibi boyutlarda çocuk oyunlarından yararlanılabilir, uzmanlar tarafından sosyal bilgilerin temel boyutlarına da hizmet edecek, ailelerin açık havada çocuklarıyla oynayabilecekleri rehber niteliğinde kılavuzlar hazırlanabilir.
Keywords : Social studies, children, values education, skill acquisition, cultural transfer