Yahya Kemal’in Ahmet Âgâh’lı Yılları ve Üsküp

Authors : Sevim Nilay IŞIKSALAN

Pages : 1-24

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 2015-09-07

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırma, modern Türk şiirinin önemli şairlerinden Yahya Kemal’in yetişmesinde yadsınamaz katkıları olan Balkan coğrafyasının serhat şehri Üsküp ile şairin bağı üzerine tasarlanmıştır. Şairin doğup büyüdüğü, eğitimini aldığı, ilk aşkını yaşadığı, şiir denemeleri yaptığı, İstanbul’a gelene kadar yaşadığı bu şehir, onun millî ve dinî kimliğini oluşturmuş, aile yâdigârını özenle saklamıştır. Osmanlı medeniyetinin izlerini hâlen barındırmakta olan bu ata yurdu, şairin şiire ilk adımlarını atmasını sağlamış, zengin bir edebiyat kültürü edinmesinde rol oynamıştır. Osmanlının akıncı ruhunu yansıtan şiirleri de Balkan coğrafyasından beslenerek ortaya çıkmıştır. Dağılmakta olan bir cihan imparatorluğunun kaotik ortamında, Hristiyan unsurların, Müslüman-Türklere yönelik sinsi ve kanlı olaylarını duyarak veya yaşayarak yetişen şair, doğup büyüdüğü toprakların elden çıkmasının ve bir daha oralara dönememenin acısını yüreğinde hep hissetmiştir. İstanbul ve Paris’te yaşadığı zamanlarda da Üsküp’teki hayatını özlemiş; tarihe tanıklık eden dağları, nehirleri, ovaları aşarak fetihleri anlatan, Rumeli insanının efsaneleşmiş aşklarından söz eden Balkan türküleri hep kulağında kalmıştır Yahya Kemal, şehri fetheden, kuran ve geliştiren sultanların adlarıyla anılan camileri, türbeleri, şehri savunan cengaverleri, eğitim kurumları, tekke ve medreseleri, efsaneleri, çarşılarıyla Üsküp’ün tam bir Türk şehri olduğunu her fırsatta yinelemiştir. Aile ve yardımcılarından oluşan kalabalık konak yaşantısı, Vardar’ı, Rakofça çiftliği, Üsküp, Selânik ve Filibe şehirleriyle Balkan coğrafyası şairin, zihninde ve gönlünde hep yaşamıştır. Paris’ten döndüğünde hayatının sonuna kadar yaşadığı, bir semtini sevmeye ömrünün yetmeyeceğini söylediği İstanbul’da bile Üsküp’tekine benzer semtleri şiirlerinde ele almış, yalnızlığını ve özlemini bu semtlerin ruhani iklimiyle gidermeye çalışmış, manevi huzuru orada onlarla bulmuştur.
Keywords : Üsküp, sıla özlemi, Balkan coğrafyası