Class and space: Residential differentiation in industrial city Karabük

Authors : Beyza ONUR

Pages : 56-81

Doi:10.37246/grid.1036525

View : 10 | Download : 7

Publication Date : 2023-01-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Cumhuriyet dönemindeki sanayileşme mücadelelerinin sonucu olarak 1937 yılında Karabük Demir Çelik Fabrikası kurulmuş ve fabrikanın farklı sosyal statülerdeki çalışanları için yeni alanlar planlanmıştır. Bu makale, Türkiye\`de bir sanayi kenti olan Karabük\`te sosyal sınıfların mekânsal oluşum üzerindeki etkilerini incelemektedir. Makale, sınıfsal konumların ve tabakalaşmanın mekâna yansımasını, David Harvey’in “sınıfsal yapı ve mekansal farklılaşma” teorisine referansla tartışmaktadır. Çalışmada, teorik perspektifin yanında, arşiv araştırmalarından yararlanılmıştır ve Karabük’te işçi, orta ve üst orta sınıfın mekânları incelenmiştir. İşçi, orta ve üst-orta sınıf için üretilen yapıların konumları ve mimari nitelikleri değerlendirildiğinde mekânın, sosyal sınıf hiyerarşisine bağlı olarak örgütlendiği gözlemlenmiştir. Kapital sistemin getirdiği mekânsal eşitsizlik ve ayrışmalar, kentsel yapının hiyerarşisini de belirlemiştir. Bireylerin kendiliğinden tercihlerinin bir ürünü olmayan mekânsal ayrışma, üretim ilişkilerinin kentsel mekânda değişime yol açmasıyla ve sınıfsal grupların kaynaklara erişim olanaklarında farklılaşma yaşamasıyla oluşmuştur. Bu yönüyle kentsel mekânın üretimi sınıf meselesiyle doğrudan ilişkilidir.
Keywords : Kentsel mekan, Kent teorisi, Sosyal sınıflar, Mekansal farklılaşma