Günümüzün çok ölçekli, çok işlevli, çok paradigmalı bilim dünyasında, planlama süreçlerini tasarlamak

Authors : İlhan TEKELİ

Pages : 1-18

Doi:10.37246/grid.1111083

View : 13 | Download : 4

Publication Date : 2023-03-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu yazıda günümüzde bir profesyonel plancının, kendi alanına özgü bir planlama süreci tasarlamasına yardımcı olacak düşünce kanalları ve yaklaşımları kurgulanmaya çalışılmaktadır. Böyle bir yaklaşım kurgulanırken günümüzde planlama faaliyetlerinin i); iyi/doğru karar vermek, ii); toplumda varlığı kabul edilmiş sorunlara çözüm bulmak ve iii); toplumda var olan değişim ve dönüşümü yönlendirmek diye farklılaştığı kabul edilmektedir. Bu planlama faaliyetlerinin farklılaşmasının ikinci boyutunu kullanılan bilimsel bilgi paradigmaları belirlemektedir. Bunların en eskisini temsili bilimler oluşturmaktadır. Plancılar onu araçsal bir rasyonelliği gerçekleştirirken kullanmaktadır. Bunu 1980’li yıllar sonrasında yapılanmacı insert ignore into journalissuearticles values(constructivist); bilimsel bilgi anlayışı izlemiş, iletişimsel rasyonalite ve müzakereci insert ignore into journalissuearticles values(deliberative); planlama sürecinin gelişmesine yol açmıştır. 2000’li yılardan sonra ise bunlara “temsili olmayan bilimler” eklenmiştir. Planlama faaliyetlerinin farklılaşmasının üçüncü boyutunu eylemi yapanın ölçeksel ayrışması oluşturmaktadır: i); bireyler, ii); küçük gruplar ve iii); komüniteler. Bu üç boyutlu sınıflandırmada günümüz plancıları için 27 seçenekli bir planlama yelpazesi elde edilmiş olmaktadır. Yazının devam eden kısmında ise komünite ölçeğinde planlama görevleri alan bir plancının, haklar temelli ve o komünitede demokrasi açığını azaltan bir planlama sürecini tasarlamasına/seçmeler yapmasına yardımcı olabilecek temel konularda kuramsal tartışmalar açılmaktadır. Ayrıca günümüzde gelişmekte olan temsil dışı kuramlar ve paradigma değişikliği konusunda devre dışı kalınmak istenmiyorsa, bu yeni paradigmanın günümüz dünyasında derinleşen eşitsizlik karşısında yapabilecekleri konusunda bir çözümleme yapmak gerektiğine dikkat çekilmektedir.
Keywords : Planlama teorisi, Çok paradigmalı bilim, Planlama süreçleri, Temsili olmayan bilimler