Belediye binalarının mimari biçimlenişi: 1930’lardan günümüze Konya’da belediye binalarının öyküsü

Authors : Fatih Çağrı Akçay, Dicle Aydın

Pages : 654-682

Doi:10.37246/grid.1399377

View : 87 | Download : 99

Publication Date : 2024-10-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada; Konya ilinde, farklı zaman dilimlerinde (1957-1979) planlanarak kullanıma sunulan bir belediye binası tipolojisinin mekânsal ve biçimsel özellikleri; benzerlikler/farklılıklar üzerinden analiz edilerek dönemsel/yerel koşullar kapsamında değerlendirilmektedir. Dönem koşullarının/mimari anlayışlarının; i) Bağlam, ii) Mekânsal program ve iii) Biçim ile olan ilişkileri; söz konusu iki örnek üzerinden odaklanılan problem dilimleridir. Bu kapsamda; literatür taraması, mimari projelerin etüt edilmesi, yapılı çevrede gözlem/inceleme/fotoğraflama çalışmalarının yürütülmesi, müellif mülakatlarının gerçekleştirilmesi gibi eylemler dizisi izlenmiştir. Çalışmada, Konya’daki belediyecilik faaliyetlerinin başladığı Yusuf Şar Konağı’ndan sonra kullanılan söz konusu çevrelerin, dönemsel/yerel koşulların izlerini belirgin bir biçimde üzerinde bulundurdukları saptanmıştır. 1957 tarihli belediye binasının teras çatısı; yalın, prizmatik ve anıtsal formu; masif/şeffaf yüzey oranlarının yanı sıra hacim içerisindeki bileşenlerinin modüler düzeni; modernizm kaynaklı niteliklerdir. 1979 tarihli belediye binasında ise işveren Bayındırlık Bakanlığı’nın, nicelik eksenli yaklaşımına dair izler hakimdir. Diğer yandan bu çevrelerin, yarışma zemininde elde edilmiş olmalarına rağmen 30-40 yıl gibi kısa süreler ile periyodik yıkıma maruz kalmaları; çalışmanın ana kurgusu için çok önemli bir girdi teşkil etmektedir. Bu çevrelere ilişkin planlama süreçlerinin bütünü; yeniden yapım / yıkım paradoksunun yanı sıra kimlik/işlev kaybını ve mimari programların kurgulanması ile ilgili problem kaynaklarını vb. görünür kılmaktadır.
Keywords : Konya, Belediye binaları, Mekansal ve biçimsel dil, Mimari tasarım kriterleri, Mimari proje yarışmaları