Tersiyer Yaşlı Altınpınar Hornblendli Andezitlerinin (Torul-Gümüşhane) Petrografisi, Mineral Kimyası ve P-T Kristalleşme Koşulları

Authors : Mehmet Ali GÜCER, Emre AYDINÇAKIR, Cem YÜCEL, Enver Akaryalı

Pages : 236-267

Doi:10.17714/gumusfenbil.310263

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2017-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Doğu Pontid orojenik kuşağında (KD Türkiye) farklı magma türleri altında oluşmuş farklı volkanik kayaçlar yüzeyleme vermektedir. Tersiyer volkanizması, Gümüşhane ve çevresinde asidik, nötr ve bazik volkanik ve piroklastik kayaçlardan meydana gelmektedir. Bu volkanizma doğu Pontidler’in evriminde ise önemli bir rol oynamaktadır. Bu çalışma kapsamında Altınpınar (Torul/Gümüşhane) civarında yüzeyleme veren Tersiyer yaşlı hornblendli andezitik kayaçların petrografisi, mineral kimyası ve sıcaklık-basınç koşulları irdelenmiştir. Andezitler başlıca hornblend (amfibol), plajiyoklas (An 40-61 Ab 38-57 Or 1-5 ), klinopiroksen (Wo 44-45 En 43-44 Fs 12 ) ve opak (genellikle magnetit ve pirit) mineralleri, ikincil kil, serizit, kalsit ve klorit mineralleri içerir ve mikrolitik-porfirik ve vitrofirik porfirik dokular sergiler. Bazı hornblend mineralleri iri kristalli gelişmiş olup, plajiyoklas ve opak mineral kapanımları içermektedir. Tüm hornblendler Ca B  ≥ 1.5, (Na+K) A <0.5 ve Ca A <0.5 parametrelerine sahip kalsik tip olup, magnezyohornblend bileşimi sunmakta, Mg# (Mg/Mg+Fe 2+ ) ise 0.72-0.91 arasında değişmektedir. Andezitlerde kalsik amfibol jeotermobarometri denklemlerini kullanarak hesaplanan tahmini jeotermometre (T), jeobarometre (P) ve oksijen fugasitesi (ƒO 2 / D NNO) değerleri sırasıyla 765 – 867 °C (ort= 790±20 °C); 2.5 – 4 kbar ve –14.4 ile –11.1 olarak hesaplanmıştır. Elde edilen bu değerler hornblendlerin kıtasal kabukta 9 – 15 km derinliklerde kristallendiğini işaret etmektedir. Minerallerin kimyasal özellikleri inceleme alanındaki andezitlerin kalk-alkali bir ana magmadan itibaren kristallenmiş olduğunu göstermektedir.
Keywords : Altınpınar andezitleri, jeotermobarometri, Doğu Pontidler, Tersiyer volkanizması