Gümüşhane yöresinde yetişen Ribes petraeum Wulfen (Frenk Üzümü) bitkisinden uçucu yağının elde edilmesi, kimyasal içerik ve biyolojik aktivitelerinin belirlenmesi

Authors : Şeyda Merve KARATAŞ, Mehmet ÖZ, Muhammed Said FİDAN, Cemallettin BALTACI, Osman ÜÇÜNCÜ

Pages : 498-511

Doi:10.17714/gumusfenbil.997171

View : 15 | Download : 14

Publication Date : 2022-04-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Uçucu yağ, bitkilerden çoğunlukla distilasyon yöntemi ile elde edilen güzel kokulu, uçucu, aromatik yağlardır. Uçucu yağ, ilaç, gıda ve kozmetik sektörlerinin vazgeçilmez bir ham madde kaynağıdır. Gümüşhane yöresi bitki çeşitliliği bakımından oldukça zengindir. Yapılan arazi çalışması sonucu makaleye temel oluşturan bitki tarafımızdan belirlenerek yetişme yerinden toplanmıştır. Bu makalede; R. petraeum bitkisinin yapraklarının uçucu yağı Clevenger tipi cihazda su buharı-distilasyonu metodu ile alınmıştır. Hekzan ile seyreltilen uçucu yağın kimyasal bileşimleri, GC-MS cihazı ile analiz edilerek belirlenmiştir. Elde edilen uçucu yağın antioksidan aktivitelerinin belirlenmesi serbest radikal giderme (DPPH ve ABTS) aktivitesine ve demir (III) iyonu indirgeyici antioksidan gücü (FRAP) kapasitesi yöntemlerine göre yapılmıştır. Ayrıca bazı biyoaktif bileşen içerikleri toplam fenolik madde miktarları (TPC), toplam flavonoid madde miktarları (TFC), toplam antioksidan aktivite (TAC) çalışmalarıyla belirlenmiştir. Uçucu yağın antimikrobiyal aktiviteleri ise disk difüzyon yöntemi ile 23 farklı mikroorganizmaya karşı belirlenmiştir. Sonuç olarak; yüzde uçucu yağ verimi R. petraeum bitkisinin yapraklarında %0.47 olarak bulunmuştur. Bitki yapraklarının uçucu yağında % oran olarak en yüksek bileşik bulunan kimyasal sınıf aldehitler (%55.98) olarak tespit edilmiştir. Ayrıca, uçucu yağında bulunan ana bileşen (E)-2-hegzenal (%52.90) olarak saptanmıştır. Bitki kısımlarının toplanan örneklerine ait elde edilen antioksidan aktivite tayininde serbest radikal giderme (DPPH ve ABTS) miktarları sırasıyla 18.73 mg AA/100 mL ve 21.31 mg AA/100 mL aralığında ve F3+ iyonları üzerinde indirgeme gücü (FRAP) 6.50 mg FeSO4/100 mL tespit edilmiştir. Biyoaktif bileşen içeriklerinin toplam fenolik madde miktarı (TPC) 66.37 mg GA/100 mL, toplam flavonoid madde miktarı (TFC) 1.51 mg QE/100 mL, toplam antioksidan aktivite değeri (TAC) 195.43 mg AA/100 mL olduğu bulunmuştur. Bitki kısmının toplanan örneklerine ait elde edilen antimikrobiyal aktiviteleri analizleri sonucuna göre mikroorganizmalara karşı herhangi bir antimikrobiyal aktivite göstermedikleri belirlenmiştir.
Keywords : Antioksidan ve antimikrobiyal, GC MS, Kimyasal bileşim, Odun dışı orman ürünleri, Ribes petraeum Wulfen, Uçucu yağ