SİYÂSETLE TASAVVUFUN BİR KESİŞME NOKTASI OLARAK GÜMÜŞHANE

Authors : Zafer ERGİNLİ

Pages : 11-39

View : 14 | Download : 11

Publication Date : 2018-07-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Tasavvuf ve siyâset ilk bakışta birbirine çok uzak iki alan gibi gözükür. Ancak tarihte bu iki alanın birbiriyle kesiştiği durumlar da vardır. Gümüşhane,  Karadeniz kıyılarıyla hem Anadolu’nun doğusu üzerinden İran’a, hem güneyi üzerinden Irak ve Suriye’ye doğru bir geçiş noktası ve aynı zamanda İpek Yolu üzerinde bir maden kentidir. Bu şehir dergâhtan devlete, şeyhlikten şahlığa yönelen Safeviye’nin hareketliliklerine şâhit olmuştur. Aynı zamanda devletle ilişkiler içinde olan Ahmed Ziyâeddin Gümüşhânevî’nin kurduğu, etkileri günümüze kadar uzanan bir hareketin başlangıç noktasıdır. Modern mânâda ilk tasavvuf tarihçilerimizden biri olan Mehmed Ali Aynî’yi bir vali olarak karşılamış, onun misyonerlik faaliyetleri karşısında aldığı önleyici tedbirlere sahne olmuştur. Bu çalışma, sözü edilen çerçevede, Gümüşhane üzerinde tasavvuf-siyâset ilişkilerinin genel görünümünü gözler önüne sermeyi hedeflemektedir.
Keywords : Siyâset, tasavvuf, Gümüşhane, Safeviye, Nakş bendiye, Ahmed Ziyaeddin Gümüşhânevî, Gümüşhânevî Dergâhı