Keşfü’z-Zunūn’da Kur’ān İlimlerinden Bazılarına Dair Te’lifler ve Müellifler

Authors : Mustafa KAYHAN

Pages : 106-143

Doi:10.53683/gifad.1015475

View : 15 | Download : 6

Publication Date : 2022-01-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Kurān ilimleri ya da ulūmu’l-kurān, tefsire katkı veren çalışma alanlarından sayılmıştır. Bu ilimler, Kurān’ın açıklanmasında ve tefsirin daha nesnel ve objektif olmasında önemli etkiler hāsıl etmiştir. Bu bağlamda Çelebī, yazdığı ansiklopedik eserde ulūmu’l-kur’ān konularına, o mevzuda yazan müelliflere ve onların yazdığı eserlere temas etmiştir. Bu açıdan keşfü’z-Zunūn bir bilimler ansiklopedisi değerini elde etmiştir. Bu ansiklopedide ulūmu’l-kurān’a dair oldukça fazla bilgiler verilmiştir. Bu çalışmayla Çelebī’nin eserinin her tarafına dağılmış durumda olan Kurān ilimleriyle ilgili konulara ve bu konuda yazanlara ve onların kitaplarına dair bilgiler bir araya getirilmiştir. Çelebī’nin ilimler ansklopedisi eseri, Kurān ilimlerinde yazan müellifler ve yazdıkları te’lifler açısından didik didik incelenmiş ve hiçbir bilginin gözden kaçırılmamasına özen gösterilmiştir. Elde edilen verilerin Osmanlı döneminde Kur’ān ilimlerindeki çalışmaların ortaya çıkarılmasını ve değerlendirilmesini mümkün kılmıştır. Böylece bu konuda araştırma yapacak olanlara yeni ufuklar açılacağı düşünülmüştür. Bu çalışmada Osmanlı kültür tarihini araştıranlar için önemli bilgiler derlenmiştir. Makalede analiz, sentez, tümevarım ve tümdengelim gibi değişik metotlardan yararlanılmıştır.
Keywords : Kātib Çelebī, Keşfüz zunūn, Ulūmul kurān, Ulūmul kurān küellifleri, Ulūmul kurān küellefātı