İsmâil Hakkı Bursevî`ye Göre Rü`yetullah

Authors : Sıla İSKEÇELİ

Pages : 754-779

Doi:10.53683/gifad.1267149

View : 53 | Download : 56

Publication Date : 2023-07-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Rü’yetullah/Allah’ın görülmesi hususu tefsir ilminde tartışılan konular arasında yer bulmaktadır. Osmanlı Devleti’nin 18. yüzyıl âlimlerinden sûfî müfessir İsmâil Hakkı Bursevî, çeşitli metotlarla derlediği Rûhu’l-beyân adlı tefsirinde bu konuya yer vermiştir. Allah Teâlâ’nın dünyada ve âhirette görülebilmesi hakkında İslâm âlimlerinin ileri sürdüğü görüşleri tefsirinde detaylıca irdeleyen müfessirin rü’yetullah hakkında önemli açıklamalar yaptığı görülmüştür. Bu çalışmada Bursevî’nin başta Rûhu’l-beyân tefsiri esas alınarak, Şerh-u Şu’abi’l-Îmân ve Kitâbü’n-netice adlı eserlerindeki rü’yete dair düşüncelerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Müfessirin rü’yetullah algısı çerçevesinde oluşturulan bu çalışma giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde rü’yetullah konusu hakkında kısaca bilgi verilmiştir. Birinci bölümde Bursevî’nin rü’yet kavramına verdiği anlamlar tespit edilerek rü’yetin imkânı, dünyada ne zaman ve nasıl gerçekleştiği hakkındaki görüşleri ortaya çıkarılmış ve işârî açıdan konuya yaklaşımı üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde müfessire göre rü’yetin cennette nasıl gerçekleşeceği, bu mertebeye kimlerin erişeceği, kademeleri, zamanı ve sayısı gibi alt başlıkları altında âyet ve hadislerden yaptığı yorumlarla rü’yet algısı gösterilmeye çalışılmıştır. Ayrıca konu hakkında Bursevî’nin Allah’ın görülebileceğini mümkün gören Ehl-i sünnet’in ve O’nun dünyada ya da âhirette hiçbir şekilde görülemeyeceğini iddia eden Mu’tezile âlimlerinin görüşleri karşısındaki yaklaşımının ortaya çıkarılması hedeflenmiştir. Üçüncü bölümde rü’yetin bedenen olup olmamasıyla bağlantılı olarak müfessirin, haşr/yeniden diriliş konularındaki düşüncelerine kısaca değinilmiştir.
Keywords : Tefsir, Bursevî, Rûhu\`l beyân, Rü\`yet, Cennet, Haşr